در حالی که حجم واردات سالانه ۱۵ کشور همسایه ایران ۱۱۶۰ میلیارد دلار است در سال گذشته ایران تنها ۲۴ میلیارد دلار به این کشور‌ها صادرات داشته است. یعنی با وجود اینکه ایران حدود ۱۵% از جمعیت منطقه را در خود دارد، ولی سهم آن از بازار منطقه تقریبا ۲% است. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند یکی از عوامل زمینه ساز این امر، ضعیف عمل کردن رایزنان بازرگانی و اقتصادی در کشور‌های منطقه است. مقایسه وضعیت ایران با برخی کشور‌ها نشان می‌دهد درحالی ایران فقط ۶ رایزن بازرگانی در کشور‌های مختلف دارد که تعداد رایزنان کشور‌های دیگر نظیر چین، آلمان، هند وآمریکا به طور متوسط ۳۰ برابر ایران است. ‎

صادرات محصولات کشاورزی از بندرعباس صادر می شود

محمدرضا صفا، رئیس اتاق بندرعباس  درخصوص نشست با رییس اتاق بازرگانی چین به خبرنگار اقتصاد پویا  گفت: در این نشست محصولات کشاورزی و تولیدات آبزیان استان هرمزگان برای صادرات معرفی شد و با توجه به جنبه های اقتصادی این استان و چند جانبه بودن این نشست مورد استقبال قرار گرفت.

وی درخصصو صادرات محصولات کشاورزی افزود: قرار شد محصولات تولیدی و محصولات کشاورزی اعم از خرما و مرکبات و همچنین بادمجان و پیاز و گوجه صادرات صورت گیرد و زیر ساختارهای معدنی این استان نیز مورد استقبال طرف چینی قرار گرفت

رئیس اتاق بندرعباس گفت: استان هرمزگان یکی از مهم‌ترین و راهبردی‌ترین مناطق ایران است که از ظرفیت‌های بالایی در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت، معدن، کشاورزی، گردشگری و تجارت برخوردار است و با توجه به چهارفصل بودن در زمینه تولیدات متنوعی از جمله محصولات باغی و کشاورزی، یکی از مناطق مهم ایران در این زمینه محسوب می‌شود.

محمدرضا صفا در نشست آنلاین با رئیس اتاق بازرگانی نینگبو چین که با همکاری و پیگیری نمایندگی وزارت امور خارجه در بندرعباس برگزار شد، افزود: استان هرمزگان علاوه بر تأمین نیازهای استان و سایر مناطق کشور، در زمینه صادرات به کشورهای منطقه و اروپایی نیز کارنامه قابل قبولی دارد.

هرمزگان یکی از مهمترین قطب های اقتصادی ایران

صفا با اشاره به اینکه استان هرمزگان یکی از قطب‌های مهم اقتصادی ایران به‌حساب می‌آید، تصریح کرد: اتاق بندرعباس به‌عنوان نماینده بخش خصوصی این استان، خواهان گسترش بیش‌ازپیش تعاملات اقتصادی در عرصه‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای است و از همکاری اتاق‌های بازرگانی دیگر کشورها استقبال می‌کند.

او ادامه داد: موقعیت استراتژیک استان هرمزگان باعث نقش‌آفرینی این استان در حمل کالا از خلیج‌فارس به آسیای میانه و جنوب شرق شده است.

رئیس اتاق بندرعباس ضمن تأکید بر استقبال از همکاری‌های مشترک با فعالان اقتصادی نینگبو چین و گسترش مراودات تجاری، ابراز امیدواری کرد: با برگزاری نشست‌های مشترک و شرکت در نمایشگاه‌های اقتصادی، زمینه همکاری‌های مشترک بیش‌ازپیش فراهم شود.

اعزام ۶ رایزن بازرگانی به کشورهای هدف تا ۲ ماه آینده

مدیرکل دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: طی یک تا دو ماه آینده شش رایزن بازرگانی به کشورهای هدف اعزام خواهند شد.

احسان قمری با بیان این که تنها راه رشد دپیلماسی اقتصادی کشور فقط رایزن های بازرگانی نمی باشند افزود: ضرورت دارد بین وظایف رایزن های بازرگانی که بوسیله وزارت صمت و با همکاری وزارت امور خارجه و ابلاغ رسمی سازمان توسعه تجارت ایران تعیین می شوند و وابستگان اقتصادی که در ساختار وزارت امور خارجه حضور دارند، تفکیک قائل شد.

وی اظهارداشت: وابستگان اقتصادی در سفارتخانه ها بیشتر بحث های کلان اقتصادی را تحلیل و دنبال می کنند اما هدف رایزنان بازرگانی ورود به عرصه تجارت خارجی بصورت خرد است.

مدیرکل دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: در بحث دیپلماسی اقتصادی فقط یک نهاد نمی تواند دخیل باشد از اینرو هم باید سطح داخلی و هم سطح خارجی را توامان نگاه کرد.

وی افزود: اگر به اهداف دپیلماسی اقتصادی نگاهی بیندازید خواهید دید تجارت خارجی یکی از اهداف آن است.

قمری در ادامه اظهارداشت: خوشبختانه از ابتدای تاسیس این سازمان در دهه ۸۰ اعزام رایزن بازرگانی به کشورهای مختلف در دستور کار بوده به نحوی که در یک دوره ۲۰ رایزن بازرگانی از جمهوری اسلامی ایران در کشورهای دنیا بویژه در ممالک همسایه فعال بودند.

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در دوره های مختلف جدا از کشورهای همسایه در تونس، الجزایر، کنیا، آفریقای جنوبی، نیجریه، کویت، قطر، ارمنستان، روسیه، افغانستان و پاکستان رایزن بازرگانی داشته است.

مدیرکل دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: تمامی هم و غم سازمان توسعه تجارت ایران این است که تعداد رایزنان بازرگانی افزایش پیدا کند.

وی افزود: فرآیند انتخاب رایزنان بازرگانی یک فرآیند کاملا علمی و کارشناسی و شاید بیش از یکسال طول بکشد.

قمری اظهارداشت: در حال حاضر فرآیند انتخاب ۲۰ رایزن بازرگانی انجام شده وافراد جهت اعزام به کشورهای هدف آماده هستند.

وی ادامه داد: طی یک تا دو ماه آینده شش رایزن بازرگانی به کشورهای هدف اعزام خواهند شد.

مروری بر وضعیت صادرات به کشور‌های منطقه

ایران قرار است در برنامه توسعه چشم انداز به قدرت اول منطقه تبدیل شود. بدین لحاظ می‌بایست نفوذ تجاری قابل قبولی در کشور‌های منطقه داشته باشد، اما براساس مطالعات صورت گرفته، نفوذ تجاری ایران در کشور‌های همجوار در حال حاضر بسیار اندک است. بدین گونه که جمهوری اسلامی ایران، صرفا در بازار کشور عراق دارای موقعیت و نفوذ تجاری می‌باشد و وضعیت آن در سایر کشور‌های منطقه سند چشم انداز، فاقد جایگاه مناسب است.

بر اساس آمار‌های رسمی ارائه شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، در پنج ماهه ابتدایی سال جاری، ایران حدودا ۱۱ میلیارد دلار صادرات داشته که این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، کاهش حدودا ۴۰ درصدی را نشان می‌دهد. در سال‌های اخیر بر اساس آمار‌های موجود سه کشور ترکیه، عراق و امارات متحده عربی بیشترین نقش را در مراودات اقتصادی ایران داشته‌اند و بالاترین حجم روابط اقتصادی ایران با این سه کشور بوده است.

یکی از اصلی‌ترین موانع بر سر راه تجارت ایران با کشور‌های دنیا تحریم سیستم بانکی و مشکلات در حمل و نقل پول است. از طرفی بر اساس تئوری‌های علم اقتصاد در سایر کشور‌ها در راستای کاهش هزینه مراودات تجاری تمایل به برقراری روابط بازرگانی با کشور‌های همسایه افزایش یافته است. از این رو در چنین شرایطی در اولویت قرار دادن توسعه روابط اقتصادی بین ایران با کشور‌های همسایه خود از مهمترین اقدامات جهت حل مشکلات اقتصادی به شمار می‌آید که نقش رایزنان بازرگانی در این موضوع حائز اهمیت است.