بحران اقتصادی ثمره بحران ناکارآمدی، هم در عرصه عوامل انسانی و اجرایی و هم در عرصه تناقضات ساختاری است . در عرصه عوامل انسانی پروژه های کلان اقتصادی به وابستگان و نزدیکان کانون اصلی قدرت تعلق میگیرد و بدلیل نداشتن شرایط لازم اغلب با چندین برابر قیمت واقعی به پایان میرسند یا نمی رسند و بدلیل نداشتن تخصص های لازم ، حیف و میل سرمایه های ملی، وسیله آزمون و و خطای آنها میشود و سرمایه های مردم ، بجای پیشبرد پروژ های توسعه پایدار ، در جنگ های نیابتی مصرف میشوند.

موناربیعیان/ این بحران اقتصادی نتیجه آسیب های اجتماعی در کشور است آسیب هایی مانند فقر، بیکاری و.. را همراه داشت است.

بحران ایجاد شده اقتصادی سرچشمه از آسیب های اجتماعی دارد

احمدبخارایی، جامعه شناس درخصوص ابر بحران های ایجاد شده در کشور به خبرنگار ما گفت: در جامعه یک بحران داریم یک ابربحران مسائل اجتماعی در هر جامعه ای طبیعی است از فرازو فرود ها به طور مثال نرخ بیکاری افزایش پیدا می کند در یک زمانی ممکن است خط فقر پالا پایین شود و اعتراضات برخی از اقشار را به دنبال داشته باشد این ها مسائل اجتماعی است که در هر جامعه ای وجود دارد.

وی در ادامه افزود: وقتی مسائل اجتماعی عمیق، گسترده و متنوع می شود بعد کمی و کیفی دارد بعد کمی می شود وقتی نرخ مسائل اجتماعی بیش از انتظار افزایش پیدا می کند بعد کیفی موضوعات مختلف را در بر می گیرد.  به طور مثال در یک جامعه ای مسئله اصلی نرخ بیکاری است در حوزه های دیگرمثل خانواده بحث طلاق یا در حوزه های دیگر خیلی مشکل حادی ایجاد نمی شود یک زمانی است که هم مسائل اجتماعی غیر منتظره افزایش پیدا کرده است و هم اینکه متونع شده اند یعنی گریبان بسیاری از مشکلات اجتماعی را در برگرفته اند دار اینجا است که گفته می شود که با بحران مواجه هستیم.

این جامعه شناس در ادامه از ابر بحران و معنی آن در کنار بحران های دیگر گفت: ابربحران زمانی است که بحران بیش از یک ساختار گریبان ساختارهای دیگر را گرفته باشد ممکن است که شما فقط در ساختار فرهنگی ؛سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی بحران داشته باشید وقتی که هر چهارساختار دچار بحران شود آن موقع است که ابر بحران را شاهد هستیم می توانیم بگویم بحران اقتصادی داریم ، بحران سیاسی داریم اما در کل با یک ابر بحران مواجه هستیم که این از ناکارآمدی نظام اجتماعی است.

بحران اقتصادی ناشی از فروپاشی اجتماعی

وی در بخش دیگر مصاحبه خود از بعدهای بحران اقتصادی گفت: در موضوع بعدی به عنوان یک جامعه شناس درحال حاضر بحران اقتصادی در ایران ناشی از فروپاشی اجتماعی است یعنی بحران اقتصادی در سیطره فروپاشی اجتماعی است راهکارهایی که از سوی اقتصاددانان مطرح می شود همه در حیطه خود اقتصاد است مثل یک ماهی که درون آب قصد دارد راهکار ارائه دهد اما شاید راهکار بیرون از آب باشد و درون آب هرچه بگردد شاید به راهکار نرسد و دور خودش بگردد نمی تواند از برکه رهایی پیدا کند، بحران های اقتصادی در هر جامعه ای به خصوص در ایران یک ریشه تاریخی دارند تاریخی نه به معنای قرن ها قبل یعنی سال های قبل دهه های قبل زمان های نزدیک به زمان حال مطرح است بحران اقتصادی که امروز وجود دارد یک بعد سیاسی دارد یک بعد فرهنگی دارد. بعد سیاسی این است که در این ۴۰ سال اخیر یک نظام سیاسی شکل گرفته است که دوتا مفهوم اصلی را با چالش مواجه کرده است یکی بحث مشارکت است یکی بحث همه پذیری وقتی همه پذیری با بحران روبه رو می شود به این معنا است که میشود بخشی پذیری داستان خودی و غیر خودی نتیجه این مشود عدم پذیرش مشارکت در جامعه جنبه سیاسی این است ما با یک بحران در فلسفه اجتماعی مواجه شده ایم این فلسفه بر می گردد به انقلاب این گذشته بحران اقتصادی است. جنبه فرهنگی فرهنگ در طول تاریخ به وجود می آید و باید با برنامه ریزی رشد کند و اگر رشد نکند تضاد ایجاد می شود مانند اروپا که در برهه ای از زمان که نظام سرمایه داری در حال رشد بود اون روح ایجاب می کرد که مصرف کم باشد تولید زیاد باشد حال تحول فرهنگی هم در جامعه ما رخ نداده است.

احمد بخارایی در پاسخ به سوال اینکه چرا درجا میزنیم چرا رشد و توسعه پیدا نمی کنیم؟ گفت: در فرهنگ ما جنبه فردی بر جمعی غلبه دارد این هم برمی گردد به نظام سیاسی چرا که رشد فرهنگی باز برمی گردد به مدیریت و نظام سیاسی مانند کویر که بگویم چرا گیاه معطر عمل نمی ایند خاک عوض کنیم اما باز همین است خاک وسیع است نمی توانیم در گوشه کویر چهارتا گیاه معطر پرورش دهید با ان هزینه امکان گسترش ندارد این گذشته بحران اقتصادی. است.

بحران اقتصادی در زمان حال دو زاویه دارد

این جامعه شناس در بخش دیگر مصاحبه خود از بحران اقتصادی در زمان حال با دید دو زاویه مطرح کرد: بحران اقتصاد زمان حال با دو زاویه ریشه یابی می کنی یکی ظاهر یکی هم محتوا است باز به ظاهر هم تحت زاویه اجتماعی است جنبه اجتماعی ادم ها وقتی با چشم غیر مسلح به جامعه نگاه می کنند تغییر را احساس نکنند فاصله طبقات را با چشم ظاهر نتوانند ببینند در ایران از روستا تا شهرستان و شهر جلوه های شهرسازی چقدر اختلاف وجود دارد حتی داخل شهر شما زا جنوب شهر تهران تا شما شهر تهران را ببینید فاصله از زمین تا آسمان است اوج فقر اوج ثروت اندوزی را می بینید این نگاه حساس تبعیض می کند.

وی در ادامه از جنبه محتوایی بحران اقتصادی در زمینه گفت: جنبه محتوایی بخش سرمایه گذاری عناصر محتوای اقتصادی سرمایه گذاری است این بعد مادی سرمایه گذاری خارجی و یا داخلی لازمه آن اعتماد است سرمایه گذار داخلی اگر اعتماد نداشته باشد از تولید سرمایه را خارج می کند و در بخش دلالی گری باز خمیر مایه اعتماد است که باز امر اجتماعی است نیروی انسانی هم باز امر اجتماعی است مشارکت پذیری است این بحران اقتصادی را دور میزنیم و میبینیم که همه با مسئله اجتماعی گریبان است.

آفزایش فقر و بیکاری در آینده

احمد بخارایی درباره بحران اقتصادی در آینده نیز گفت: بحران اقتصادی در آینده نگاه به آینده ناکارآمدی می شود فقر، بیکاری و… نهایت زیاد است بحران اقتصادی گفته می شود بخش اشتغال اجتماعی فقر نبود نظام حمایتی جامعه حمایتی از قشرهای آسیب پذیر جامعه جرم و جنایت و تن فروشی و.. همه ناشی از بعد اقتصادی است که باز اجتماعی توسعه اقتصادی است از خروجی ها باید نگاه کرد اگر بحران اقتصادی داریم یا نه باید عناصر اجتماعی را نگاه کنیم که چقدر آدم ها امید به آینده دارند از آینده حرف می زنیم .

وی در ادامه افزود: طبقات اجتماعی که گفته شده وقتی آسیب های در طبقات نرخ صعودی داشته باشد از یک سال دیگر به اکنون نگاه می کنی وقتی می بینم ۵ میلیون معتاد در جامعه داریم می گویم سال اینده می شود ۶ میلیون معتاد جنبه های اجتماعی است که بحران اقتصادی را تعریف می کند بحران اقتصادی وسط یک دایره ای است که از گذشته تا آینده تا نگاه صعودی همه جنبه های اجتماعی دارد.

این جامعه شناس در ادامه از چهار زاویه بحران اقتصادی گفت: بحران اقتصادی چگونه می تواند کاهش پیدا کند از چهار زاویه همه ی عناصر باید باید کاهش پیدا کند اگر کاهش پیدا نکند هیچ بحران اقتصادی حل نخواهد شد شما نمی توانند اقتصاد را از جنبه های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جدا کنید در این ۴۰ سال به خاطر این حل نشده است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا همه اتفاقات اقتصادی و اجتماعی  نرخ صعودی دارد؟ اظهارداشت: به خاطر اینکه توجهی به این ندارند که جامعه در یک سراشیبی فروپاشی اجتماعی قرار گرفته است و چهار جنیه اقتصاد به واسطه عناصر اجتماعی تحت تاثیر قرار می گیرد

نیمی از دهک های اول جامعه رها شده اند

احمد بخارایی در ادامه از نامزدهای انتخاباتی خواست تا درباره دهک های دها شده توضیح دهد: کاندیدها راجع به فقر صحبت کرده اند چگونه می شود چه پیامدهایی دارد که در یک جامعه ۷۰ درصد افرادی که در سه دهک فقیر یک،دو وسه قرار دارند از هیچ نهاد رسمی غیر رسمی مستمری دریافت نمی کنند و رها شده هستند درصورتی که در جامعه ۸۰ درصد جامعه در آن دهک ها قرار دارند در نتیجه ۷۰ درصد از ۸۰ درصد ان دهک یعنی ۵۶ درصد کل جامعه رها شده هستند و این به معنای این است نیمی از جامعه رها شده است و بعد به دنبال دلایل خشنوت، تن فروشی ، دزدی و.. هستید چرا ما قطب تولید مواد مخدر شیشه در دنیا هستیم؟ خوب آشپرخانه های زیر زمینی است بیکاری است فقر است مردم می خواهند زندگی کنند کاندیدا این ها رو توضیح دهند جای تخریب همدگیر معلوم است که مسئله اقتصادی حل نمی شود.

این جامعه شناس در پایان بیان کرد: برخی اقتصاددانان اعلام می کنند به دلیل روابط بین الملل اقتصاد نابود شده است مگر اقتصاد تک بعدی است چهار جنبه اقتصادی،فرهنگی،اجتماعی و سیاسی داریم یکی از جنبه های سیاسی روابط بین الملل است گسترش روابط بین الملل مثل شخم زدن زمین است شما شورزار را شخم بزنید آسیب ها سرجایش است چرا که تک عامل نیست نرخ بیکاری خط فقر به روابط بین الملل نیست این یک عامل است شروط دیگر هم است تک عاملی نگید.