مونا ربیعیان- آخرین وضعیت کرونا در ایران حکایت از آن دارد که تمام بیمارستان‌ های دانشگاه های علوم پزشکی کشور به حالت آماده ‌باش درآمدند و دستور داده شده تمامی عمل‌ های غیر ضروری کنسل شود و تمام ظرفیت ‌های بیمارستان ‌های عمومی و خصوصی به درمان کرونا اختصاص یابد. دو استان تهران و البرز نیز از سه شنبه هفته گذشته ناگهان به مدت 6 روز به دلیل وضعیت قرمز کرونایی تعطیل گشته اند.

روزنامه «اقتصاد پویا» برای کنکاش بهتر شرایط این روزهای کشور در دوران کرونا و اطلاع درخصوص کم و کیف تعطیلات در دو استان تهران و البرز و اثرات این تعطیلی ها بر روند منحنی پاندمی کرونا در ایران به گفتگو با دکتر محمدرضا محبوب فر، کارشناس و پژوهشگر حوزه سلامت و عضو انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران نشسته است. در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید.

* تعطیلی تهران و البرز غیرمنتظره و ناگهانی اتفاق افتاد. اما به نظر می رسد تعطیلات از حجم ترددها در این دو استان نکاسته است. ماجرا از چه قرار است؟

شفاف عرض می کنم که شرایط بحرانی کرونا با وجود تعطیلی ها و محدودیت های ناقص و نیم بند کنونی نه تنها در دو استان تهران و البرز بلکه در کل کشور ادامه خواهد داشت. شرایط بحرانی کرونا در ایران به دنبال خیز چند باره کرونا و افزایش آمار جان ‌باختگان در سایه کمبود شدید واکسن در کشور و وضعیت اسفبار و وحشتناک و نابسامان واکسیناسیون سالمندان، تهران و البرز را به مدت ۶ روز به تعطیلی کشانده است.

اجازه بفرمایید به چندین اظهار نظر مقام مسئول کشور در خصوص کرونا و وضعیت تعطیلی ها اشاره کنم. سخنگوی دولت ایران با اعلام تعطیلی های ۶ روزه گفته که بنابر به پیشنهاد قرارگاه عملیاتی و کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی کرونا و موافقت رئیس جمهور، تمامی ادارات استانهای تهران و البرز از سه شنبه ۲۹ تیر تا یکشنبه ۳ مرداد تعطیل است. بنابر این مصوبه تردد از این استان ها ممنوع بوده و در صورت رعایت نکردن علاوه بر جریمه، خودرو نیز از مسیرها بازگردانده خواهند شد. موضوع استمرار ممنوعیت تردد به شهرهای قرمز و نارنجی براساس طرح مدیریت هوشمند محدودیت ‌ها ادامه داشته و براساس وضعیت شهرها اطلاع‌ رسانی خواهد شد.

اما علیرغم اظهارات علی ربیعی، این تصمیم قرارگاه چون واکنش‌ های انتقادی بسیاری را به دنبال داشته است، محدودیت ها و تعطیلی ها تنها در بخش دولتی قابل اجرا خواهند بود. بازاری ها و اصناف مخالف مصوبه ستاد کرونا هستند و اعتنایی به دستورالعمل ها نمی کنند و معتقد هستند دولت براساس یک چهارچوب منسجم شهر را تعطیل نمی‌کند. نایب رئیس دوم اتاق اصناف تهران البته بیان می کند که هر چند سلامت جامعه در اولویت است اما اعمال محدودیت ‌ها بازار را راکد کرده و بسته شدن واحدهای صنفی بر وضعیت امرار معاش مردم اثرگذار است. خسرو ابراهیمی نیا معتقد نیست که تعطیلات پیش رو اجرا می شوند چون محدودیت‌های کرونایی در سال ۹۹ سخت‌تر از امسال بوده و با این حال دولت هرگز از حقوق خود نگذشته است، و دولت علاوه بر اینکه حقوق مالیات را گران کرد از تمام فعالان بازار هم مالیات را تمام و کمال گرفته است. او در یکی از جلسات اقتصادی و صنفی به صراحت گفته این نگاه یک طرفه دولت به منافع خود نگاه درستی نیست و محدودیت ‌ها دیگر توانی برای ادامه فعالیت کسبه باقی نگذاشته است. البته این را اضافه می کنم که اظهارات این مقام اتاق اصناف در حالی است که پیش تر اتاق اصناف کل کشور نیز طی نامه نگاری با سازمان های دولتی از جمله نهادهای امنیتی و انتظامی نسبت به تعطیلی بازار و واحدهای صنفی در کشور و اعتراضات اصناف هشدار داده بود.

*گویا زندگی در بسیاری از نقاط جهان کم‌کم به سوی شرایط پیش از آغاز همه‌گیری کرونا نزدیک می ‌شود. وضعیت ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

در ایران گزارش‌ ها از تشدید بحران کرونا حکایت می کند. قبل از تعطیلی این دو استان ادعا می شد که رکورد بستری کرونایی در تهران شکسته شده است و شمار بیماران بستری در تهران برای نخستین بار به بیش از ۸ هزار نفر رسیده و مراجعات سرپایی نیز رکورد بیش از ۲۰ هزار مورد را ثبت کرده است. اما ایران اکنون رکورد تعداد مبتلایان و تعداد جان باختگان در سطح دنیا حتی نسبت به کشورهایی مانند هند و ایالات متحده را شکسته است. به عنوان نمونه، ایران در تعداد جان باختگان کرونا از اتحادیه اروپا هم پیشی گرفته است. طی روزهای گذشته آمار جان باختن مبتلایان به کووید – ١٩ در ایران از مجموع جان باختگان اتحادیه اروپا بیشتر بوده است. در روزهای دوشنبه و سه ‌شنبه، ٢٨ و ٢٩ تیرماه، آمار جان باختگان کرونا در بین جمعیت ایران ۸۴ میلیون نفری ایران از مجموع تعداد مرگ‌ و میر مبتلایان کووید – ١٩ در جمعیت ۴۴۸ میلیون نفری اتحادیه اروپا بالاتر رفته است. آخرین آمار میزان جان باختگان کرونا نشان می‌ دهد که ایران با بیش از ۲۰۰ نفر جان باخته همچنان روند ٣ رقمی را حفظ کرده است. البته این آمار واقعی نیست و حتی محمدرضا ظفرقندی، رییس سازمان نظام پزشکی کشور پیش تر مدعی شده بود که تعداد مرگ و میرهای کرونا نسبت به آمار رسمی حداقل ۳ برابر است. البته با وجود چنین وزیر بهداشت و درمانی که نسبت به واکسیناسیون از خود سلب مسئولیت می کند و معاون همین وزیر که پس از کشتار ۳۰۰ هزار نفری مردم کشور به دلیل کرونا و سرعت کند واکسیناسیون تنها به عذرخواهی بسنده می کند چنین آماری تعجب انگیز نیست.

کرونا در استان ‌هایی غیر از تهران هم می‌ تازد و سویه دلتا با میزان سرایت پذیری بالا تا حد ۶۰ برابر سویه های قبلی در کل کشور غالب است. نسبت به پیک های قبلی، تعداد بستری در این پیک خیلی زیاد است و خیز پنجم کرونا سهمگین ‌تر از پیک‌ های قبلی گزارش شده است. با انتشار خبر تعطیلی دو استان تهران و البرز توجهات بر تعطیلی سازمان های دولتی مانند: بانک‌ها، اصناف و بورس و شرایط این دو استان متمرکز شد در صورتیکه برخی دیگر از مناطق کشور نیز شرایط خوبی ندارند. اکنون استان ‌های سیستان و بلوچستان، ایلام، کرمان، یزد، مازندران، هرمزگان و یزد به ترتیب دارای بالاترین میزان بروز موارد بستری مثبت در کشور هستند. وضعیت بیماری کرونا در اصفهان و گیلان نیز زنگ خطر را به صدا درآورده است.

یک نکته جالب خدمت شما عرض کنم! وضعیت وخیم و فاجعه بار فعلی کرونا به حدی است که نمی توان تنها به تعطیلی و اجرای محدودیت ها در دو استان کشور اکتفا کرد. به عنوان مثال، احمد مرادی، رئیس مجمع نمایندگان هرمزگان در مجلس نیز در انتقاد به مصوبه تعطیلی ۶ روزه تهران و البرز گفته که مردم این استان از نگاه ‎‌های تبعیضی بین استان‌ ها در سطح عالی دولت به ستوه آمده‌اند و چگونه می‌شود هرمزگان در بین صدرنشینان استان‌ های بحرانی شیوع کرونا قرار داشته باشد اما تهران و البرز را تعطیل کنیم و هرمزگان را با اعمال محدودیت‌ های بی ‌اثر گذشته رها کنیم. امیدوارم هرچه سریع ‌تر دولت با درخواست استاندار هرمزگان مبنی بر تعطیلی یک هفته‌ای برای کاهش شیوع کرونا ترتیب اثری جدی دهد و صدای مظلومیت مردم هرمزگان را بشنود. درپی این سخنان، استاندار هرمزگان سرانجام دستور تعطیلی تنها «یک روزه دستگاه های دولتی» این استان در روز سه شنبه هفته گذشته را صادر کرد!

*کم و کیف تعطیلی های پیش رو را چگونه ارزیابی می کنید؟

در کشاکش بحران کرونا در ایران، عدم تعطیلی برخی سازمان‌ ها و ادارات در تهران و البرز بر نگرانی ها درخصوص بی اثر بودن محدودیت های پیش رو افزوده است. در شرایط بحران کرونا که ادارات و سازمان ‌ها در تهران به مدت شش روز تعطیل شده ‌اند، شرکت های بخش خصوصی تعطیل نیستند و از کارکنان خود خواسته اند در محل کار حضور داشته باشند یا برای اخذ مرخصی اقدام کنند. کارشناسان معتقد هستند تا زمانی که چنین ناهماهنگی‌ ها بین نهادها و سازمان های مختلف برای اجرای طرح ‌های قرنطینه وجود داشته باشد، وضعیت شیوع کرونا روز به روز بحرانی‌ تر خواهد شد. تعطیلی ۶ روزه تهران شامل بخش خصوصی نیست و تنها بخش دولتی آن را اجرا می کند.