هوش مصنوعی کمکی بر صنعتی شدن

هوشمند سازی، یکی از کلیدی ترین آیتم های انقلاب صنعتی چهارم است. در دنیای امروز ادغام دنیای فیزیکی با دنیای مجازی آغازگر عصر جدیدی به سمت انقلاب صنعتی چهارم است که با نام کارخانجات هوشمند پا به عرصه اقتصاد گذاشته است. این فرآیند موجب تولد کارخانجات هوشمند شده که در مقایسه با روش های سنتی؛ محصول با کیفیت بالاتر و سرعت بیشتر تولید شده و در نهایت، تولید از توجیه اقتصادی قوی تر برخوردار است.  کارخانجات هوشمند بر اساس توسعه پایدار و ایجاد کسب و کار خدمات محور تعریف می شوند و دارای قابلیت ها و ویژگی های خاصی هستند.

انطباق پذیری، انعطاف پذیری، قابلیت خود تطبیقی و مدیریت ریسک، خطرپذیری و تاب آوری از مهم ترین خصوصیات فعالیت های تولیدی هوشمند هستند.

هوشمندسازی کارخانه های تولیدی

همچنین ایده ایجاد کارخانجات هوشمند با استفاده از شبکه ای قابل انعطاف سامانه های محصولات فیزیکی – مجازی محور محقق می شود که بیشتر به صورت خودکار بر فرآیندهای تولید نظارت دارند. مزایای کارخانجات و شرکت های تولیدی هوشمند تنها محدود به شرایط تولید نمی شود، بلکه این دست از کارخانجات توانائی انطباق و بهینه سازی در شبکه ای جهانی را داشته که فرآیندهای تولید در آنها در اختیار بیش از یک مجری است.

همچنین ایجاد تحول و نوآوری در خلق محصولات، صرفه جوئی در هزینه و زمان باعث بکارگیری مدل تولیدی ” پائین به بالا ” می شود. این مدل تولیدی در نهایت باعث ایجاد ظرفیت های شبکه ای و فرصت های بیشمار و جدید فروش و کسب و کار خواهد شد و در ادامه نیز خط تولید هوشمند مزایای بسیاری را روانه خطوط تولید سنتی خواهد کرد. در فرآیندهای تولید فیزیکی – مجازی، ماشین های هوشمندی از ترکیب فناوری اطلاعات و تولیدات شبکه ای ساخته شده که موجب خلق محصولات جدید و تسهیل می شوند.

به عنوان نمونه یکی از پروژه های ده گانه آینده نگر که توسط دولت آلمان به عنوان بخشی از برنامه استراتژی های پیشرفته سال ۲۰۲۰ در نظر گرفته شده منجر به رشد و توسعه در انقلاب صنعتی چهارم خواهد شد. این پروژه با پیگیری اهداف مبتکرانه در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله برای رویاروئی با انقلاب صنعتی چهارم هدف گذاری شده است. این برنامه آینده نگر در صورت تحقق، فرصت های بزرگی را برای آلمان ایجاد می کند که منجر به تضمین نقش فناوریکی و استمرار رهبری این کشور به عنوان توسعه دهنده بازار در انقلاب صنعتی چهارم خواهد شد. آلمان شرایط ایده آلی برای تبدیل شدن به یک رهبر جهانی در ارائه راهکارهای مبتکرانه، خلاقیت، فناوری تولیدات اینترنت محور و ارائه خدمات مربوط به آن دارد. با این تعبیر رهبری فناوریکی در زمینه تولیدات، خودکارسازی و سامانه های نهفته نرم افزار محور و همچنین شبکه صنعتی قدرتمند تاریخی این کشور زیربنائی برای موفقیت های طولانی مدت آلمان در پروژه های مرتبط با انقلاب صنعتی چهارم به شمار می رود؛ تا آنجا که امروزه برنامه آلمان به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در اجرای برنامه های زیربنائی انقلاب صنعتی چهارم می تواند به عنوان نقشه راه سایر کشورها مد نظر قرار گیرد.

ایران بی بهره از اقتصاد هوشمند

با توجه به پیشرفت های گسترده جهانی ایران نیز می تواند اقتصاد هوشمند را با بهره گیری و تحقق این مهم در کشورمان نیاز به یک ایده جهانی سازی شده داریم که بتواند از طریق ایجاد کارخانجات هوشمند با استفاده از شبکه ای قابل انعطاف از سامانه های محصولات فیزیکی – مجازی محور اجرائی شود؛ سیستم های تولید منعطف که قادر به پاسخگوئی سریع به شرایط پیرامونی هستند و به فرآیندهای تولید سنتی اجازه بهینه سازی می دهند. با بهره گیری از نظام هوشمند سازی به راحتی می توان خصوصی سازی خط تولید بر اساس نیاز مشتری را ایجاد و عملی کرد.

یکی از روش های روزآمد و نیز کارآمد، تولید بر اساس بهره وری منابع است. نقش کیفیت هوشمند با بهره گیری از شبکه ابری هوشمند در انقلاب صنعتی چهارم مشهود و نشانگر جریان پویای ورود مواد اولیه هوشمند، فرآیندهای هوشمند و در نهایت محصولات هوشمند برای سرمایه گذاران است. در این حالت هر یک از کارخانه های مورد هدف باید بر اساس یک برنامه ریزی منسجم و در چارچوب سیاست و برنامه های اجرائی حرکت کنند. برای استقرار شبکه کیفیت هوشمند می توان از مدل کارخانجات هوشمند بکار گرفته در انقلاب صنعتی چهارم

که در اتحادیه اروپا، طراحی و پیاده سازی شده، بهره گرفت و نسبت به اجرای مرحله ای آن اقدام کرد.

برای استقرار شرایط لازم می توان از مدل های اجرا شده در کشورهای اروپائی نظیر آلمان به عنوان رهبر بازار و نیز توسعه دهنده فرآیندهای فیزیکی و مجازی در سال ۲۰۲۰ میلادی بهره برد و از این طریق یک بسته جامع از سیاست های ملی و برنامه های سرمایه گذاری و نیز فعالیت های لازم آن تهیه و ارائه کرد.

سرنوشت نامعلوم توسعه صنعتی در ایران

در کلام پایانی و در تحقق اساسی و سرنوشت ساز در دهه سوم قرن ۲۱ می توان گفت؛ برای پیاده سازی استراتژی فناوری های پیشرفته نیاز به هم گرائی و گردهمائی ملی میان تمامی دست اندرکاران فناوری ها داریم. همچنین برای تحقق این برنامه راهی جز مشارکت علم و صنعت و برنامه ریزی بر پایه آمایش نیست.

تمرکز این تحقیقات بر حوزه فناوری اطلاعات، اینترنت اشیاء و خدمات است که ظرفیت های قابل توجهی برای سرمایه گذاری و جذب سرمایه دارند.

تحقیقات در حوزه سامانه های نرم افزاری نیز به ۳ سرشاخه معین تقسیم شده اند:

۱- سامانه های نهفته با تمرکز ویژه بر نرم افزارهای قدرتمند، سامانه های نهفته با ارتباط با الکترونیک، فناوری اطلاعات و فناوری ریزسامانه ها.

۲- واقعیت شبیه سازی شده برای زیرساخت ها، واقعیت مجازی و هوش محیطی، تدارک اطلاعات و توسعه نرم افزارها برای محاسبات پیشرفته.

۳- تعاملات بین ماشین ها و انسان ها با استفاده از فناوری های زبانی و رسانه ای، پردازش اطلاعات زیستی و خدمات رباتیک و کاربرد آنها.