مونا ربیعیان: آنچه توسط شرکت های دانش بنیان تولید می شود، مطلقا از جنس دانش است. به عنوان مثال ، همین گوشی های اندرویدی که کلا وزن 250 گرمی دارد و از سیم و مقداری پلاستیک درست شده و به طور کلی 5 تا 10درصد این محصول را این بخش ها تشکیل می دهد، و در این شرایط ارزش چندانی ندارد اما زمانی ارزشمند می شود که بقیه این محصول دانش و فناوری می شود که شامل طراحی و سایر بخش های سخت افزاری و نرم افزاری این گوشی است که ما به این بخش می گوییم اقتصاد دانش بنیان. در حال حاضر در ایران ما با روندی که وجود دارد فرسنگ ها با اقتصاد تولید فاصله داریم. در عین حال نیز با اقتصاد مبتنی بر تولید محصولات دانشی یا همان دانش بنیان. ما به دلیل اینکه سال های سال است با فرار مغز ها در کشور روبرو هستیم نمی توانیم محصولاتی را دانشگاهایمان تولید و یا جذب کنیم. طی سال ها و دهه های گذشته تمام مغزهایی را که با هزینه بالا در بهترین دانشگاهایمان تربیت می کنیم دو دستی تقدیم، اروپا، آمریکا و حتی کشورهای همجوار می کنیم.

دانش بنیان راهی برای ایجاد اشتغال

در این خصوص حسین راغفراستاد سابق دانشگاه الزهرا در گفت گو بااقتصاد پویا می گوید: در خصوص همین شعار تولید دانش بنیان و اشتغال پایدار نیز هر چند قابل توجه است و تا حدی می تواند ایجاد اشتغال کند اما این مساله موقتی است، چرا که چند دهه بعد اقتصاد و تولید دانش بنیان دیگر به اشتغال پایدار منجر نمی شود. اقتصادهای دانش بنیان در حال حاضر بخش قابل توجهی از نیروی کارشان در حال تغییر است چرا که تقاضای بازار کار در حال دگرگونی است و بسیاری از مشاغل در آینده نزدیک تغییر می کنند .یعنی یا از بین می روند و یا مشاغل دیگری با مهارت های جدید نیاز خواهد بود. از سوی دیگر این افراد که در حال کار هستند در سنینی قرار داردند در آن زمان که نمی توانند مهارت های نوظهور و جدید را جذب و یا فرا بگیرند و در نتیجه از بازار کار خارج می شوند و به یکی از معضلاتی که به زودی دنیا به خصوص کشورهای در حال توسعه با آن دست به گریبان می شوند.

وی تاکید می کند: در نهایت تمام بنگاه های تولیدی به خصوص صنایع قطعا باید خود را با فناوری های جدید وفق دهند و ما گزیر از دانش بنیان کردن اقتصاد و صنعت و همه چیز خواهیم بود. یعنی باید مسیر تولید از شرایط کنونی خارج و به مسیر دانش بنیانی وارد شود. در عین حال نباید شعار تولید دانش بنیان فقط شعار امسال باشد باید هر سال و و در همه دهه های آینده همچنان مورد توجه باشد.بنگاه های تولید کننده ناگزیر خواهند بود که خود را با فناوری های جدید تطبیق دهند ،یعنی دانش روز را جذب کنند. یعنی باید دانش بنیان ها نیز در همین مسر حرکت کنند. یعنی اقتصاد در همه ابعاد تغییر می کنند. باید مسیر تولید تغییر می کند.

ندانش بنیان ها عواملی بر افزایش تولید

از سوی دیگر، حسن گلمرادی، عضو هیات علمی موسسه عالی آموزش بانکداری ایران هم معتقد است: چرا تولید دانش بنیان مهم است. واقعیت این است که به طور سنتی، بنیان یا عوامل تولید شامل منابع طبیعی، نیروی کار، سرمایه و مدیریت است به گونه ای که منابع طبیعی خام از طریق کار دستی  با سرمایه های فیزیکی و مادی ادغام و مدیریت شده و سپس تولید شکل می گیرد.  اگر این عوامل به خوبی ترکیب شوند، رشد تولید کشاورزی و صنعتی ایجاد می شود. خیلی از کشورها بعد از جنگ جهانی دوم این مراحل را طی نموده و صنعتی شدند. 

وی افزود: منابع و محیط زیست و ایجاد عوارض جانبی منفی متعدد بودیم.با پدید آمدن اثرات جانبی منفی، توسعه سنتی کشاورزی و صنعتی از اهمیت آن کاسته شد و کشورهای پیشرفته  عصر جدیدی را شروع کردند  که نگاه سنتی به تولید و خلق ارزش را دگرگون کرد و این عصر چیزی نیست جز عصر تولید دانش بنیان .

گلمرادی ادامه داد: تولید دانش بنیان تولیدی است که از دل دانش، ایده ها، هوش و مغز و فکر و مهارت فنی و تکنولوژیکی و دیجیتال به دست می آید. به عبارت دیگر تولید غیر دانش بنیان روی کار دستی، منابع طبیعی و سرمایه فیزیکی، صنعتی و مادی متمرکز است در حالی که تولید دانش بنیان روی مهارت، نوآوری،  دانش، اطلاعات، ایده و کار آفرینی و ادغام تولید و تکنولوژی متمرکز است.

حمایت از اقتصاد مردمی و بخش خصوصی

در نهایت نیز ، روح الله جانی عباسپور نماینده بویین زهرا و اوج هم بیان کرد: از سوی دیگر، در عین حال مجلس سالانه از صندوق توسعه ملی پیش بینی منابع مالی قابل توجهی یعنی چیزی حدود ۳ هزار تا ۳هزار و ۴۰۰ میلیارد و حتی دو یا سه برابر این مبلغ را در نظر دارد و در عین حال نیز بانک ها در این خصوص باید دوبرابر این مبلغ را نیز را برای حمایت از دانش بنیان ها در نظر بگیرند.امسال هم قرار است  40درصد فروش پول نفت به این صندوق واریز شود که اساسا همانطور که می دانید این صندوق برای حمایت از اقتصاد مردمی و بخش خصوصی تاسیس شده است.

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس در پایان با ذکر این خبر که قرار است طرحی را در خصوص ارائه فولاد، روی و مس برده شود به خصوص در مورد فولاد که مازاد تولید این محصولات صادر شود، یعنی ابتدا در اختیار بخش تولید، دانش بنیان ها و صنایع قرار بگیرد و سپس مازاد صادر شود. همه این تلاش ها برای حمایت از دانش بنیان ها و حمایت از تولید داخل و صنعت کشور است. مجلس حتی از قبل از سال جدید قانون حمایت از داشن بنیان را نیز تصویب کردیم که باید اجرایی شود.