آمار و شاخص های عملکردی اقتصاد کشور در سالیان گذشته، وضعیت نامناسبی دارند و به طور کل اقتصاد ایران در چند دهه گذشته در نرخ رشد اقتصادی، نوسانات زیادی را تجربه کرده است. وضعیت نامطلوب حکمرانی اقتصادی و اشکالات ساختاری در نظام بودجه ریزی، موجب افزایش افسار گسیخته نرخ تورم و افزایش ضریب جینی در سال‌های گذشته شده و همچنین اقتصاد ایران تحت فشار تحریم‌ها و پاندمی فراگیر کرونا آسیب زیادی را متحمل شد.

طلا امیری/  سیر تحولات سیاسی و موضوعات بین المللی نیز نشان از عدم ثبات اقتصادی داشته و بیماری مزمن تورم همچنان اقتصاد را تهدید می‌کند. تورم از جمله مهمترین شاخص‌های کلیدی است که در تمام حوزه‌های اقتصادی اثر گذار است.

گروهی سیاست‌های پولی را عامل اصلی تورم‌های بالا در ۵۰ سال اخیر می‌دانند و گروه دیگر معتقدند ریشه تورم در سیاست‌های مالی است؛ اما بحثی که همیشه در خصوص تورم مطرح می‌شود این است که تورم یک پدیده پولی است و رشد نقدینگی باعث تورم می‌شود. متاسفانه ایران به لحاظ نرخ تورم جزو ده کشور پر تورم دنیاست در صورتی که ۱۲۰ کشور در دنیا تورم زیر ۳ درصد داشته و تقریباً هیچ نوسان قیمتی ندارند. ایران ۵۰ سال است که گرفتار نرخ تورم بالاست. براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، نرخ تورم کشورهای افغانستان، الجزایر، ارمنستان،‌ آذربایجان، بحرین،‌ جیبوتی،‌ عراق،‌ اردن، کویت،‌ موریتانی، عمان،‌ قطر، عربستان، امارات و فلسطین اشغالی در سال جاری میلادی زیر ۳ درصد است. کارشناسان اقتصادی با تأکید بر اینکه سیاست های اعمالی در خصوص کاهش نرخ تورم طی سالهای متمادی گذشته، موفقیت آمیز نبوده است، با توجه به سیاست‌ها و تصمیمات احتمالی به ‌ویژه بودجه ۱۴۰۰، نرخ تورمی بین ۲۰ تا ۵۰ درصد متناسب با سناریوهای مختلف پیش‌بینی کرده اند.

دلایل رکود اول باید مشخص شود

آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه درخصوص رکود موجود در کشور به خبرنگار ما گفت: اول از همه باید مشخص شود که رکود اقتصادی ناشی از چه چیزی است چرا که دو نوع رکود در حال حاضر داریم یکی به دلیل کم شدن تقاضا و دیگر بالا رفته هزینه های تولید در کم شدن تقاضا باید قیمت ها نیز روند کاهشی پیدا کنند اما در بالا رفتن هزینه های تولید قیمت ها افزایش پیدا می کند.

وی در ادامه افزایش هزینه تولید را بهانه ای برای گرانی خواند و دلایل این افزایش را اینگونه بیان کرد: در خصوص بالا رفتن هزینه های تولید به دلیل اینکه این افزایش هزینه ها به دلیل افزایش نرخ ارز و تصمیمی که بانک مرکزی برای جلوگیری از ارز پاشی ها گرفته است و ارز پاشی ها را متوقف کرده است و محدود شدن واردات در کشور  در نهایت تحریم هایی که از سوی دیگر کشورها متحمل شده ایم هم یکی از دلایل بالارفت هزینه های تولید است چرا که برخی از کالاها فروشش به ایران ممنوع است و برای خریداری کردن این محصولات باید تحریم ها را دور زد که این هم یک هزینه اضافه ای دارد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: اگر توقع داشته باشیم که تحریم های سنگین برداشته شود و محدودیت های وارداتی نیز آزاد شود خوش خیالی است که شاید به آن نرسیم حتی می توان گفت که تولید کم خواهد شد و رکود بیکاری و افزایش قیمت را باید براین موضوع نیز اضافه کرد.

برای گرانی ۲۰ درصدی از افزایش ۴۰ درصدی می گویند تا به ۲۰ درصد برسند

وی در ادامه از اثرات تحریم ها و افزایش های بی دلیل گفت: درآمد ارزی دولت نیز بر اثر تحریم ها کم شده است و برای آن که بتواند درآمد ارزی داشته باشد باید تحریم ها را دور بزند اما همه این اتفاقات دست به دست هم داده اند تا قیمت کالاهای تولیدی افزایش پیدا کند البته این افزایش قیمت سال گذشته صورت گرفته است و از سال گذشته تعرفه ای تغییر نکرده است که باعث افزایش قیمت در کالاها شود اما برخی از این تولیدی ها به مرگ می گیرند به تب راضی می کنند چرا که افزایش قیمت را ۴۰ درصد می گویند بعد در نهایت ۲۰ درصد افزایش می دهند همان افزایشی که مد نظر دارند.

آلبرت بغزیان در ادامه از رکود قیمتی در سه ماه آینده خبرداد: به نظر بنده در سه ماه آتی با توجه به مذاکرات و تحریم ها کماکان کشور در رکود باقی خواهند ماند کاهش قیمتی تصور نمی شود و همچنین می توان گفت که افزایش قیمتی هم نخواهیم داشت اما با توجه به اینکه افزایش قیمت ها بی دلیل انجام می شود و دولت متاسفانه از کسانی که افزایش قیمت را ایجاد می کنند مطالبه ای ندارد این اتفاق رخ می دهد.

وی در پایان بیان کرد: اما در کل باید گفت که انتظار نداشته باشید که قیمت ها کاهشی شود برخی از تولید کننده ها هم نیز گرانی را بهانه می کنند تا جلوی روند کاهشی قیمت کالای خود را بگیرند.