با نگاه به كشورهاي پيشرفته صنعتي خصوصا كشورهاي شرق دور همچون كشور ژاپن و كره جنوبي علاوه بر رعايت برنامه هاي مشخص و بر مبناي قوانين وضع شده نكته اي بسيار مهم وجود دارد و آن استفاده از مديران لايق آشنا به آن حوزه صنعتي با زمان كافي براي تحقق اهداف برنامه هاي توسعه اي به مديران صنعتي و احترام خاص به اين دسته از مديران كه در نوع خود در دنيا مثال زدني است ..از طرح اين مقدمه كوتاه برآنيم كه درسي از تجربه هاي گرانقيمت ديگران گرفته وراه موفقيت را نه در قالب شعار كه در عالم واقعيت و با حضور فرد فرد آحاد جامعه از مسئولين ارشد تا مردم عادي پيدا كرده و برسيم به انچه حق طبيعي هر ايراني هست با اين كوله بار افتخار آميز فرهنگي و تاريخي مان در گذر زمان .

در روز هفت ارديبهشت شركت ايران خودرو ديزل رونمائي از دستاوردهاي جديد خودرا با حضور بخشي از ارباب جرايد و خبرنگاران محترم حوزه خودرو انجام داد فارغ ازماجراي  رونمائي از محصولات جديد كه نشان از تلاش گسترده مديران وكاركنان اعم از حوزه كارشناسي و كارگري اين مجموعه دارد طي روزهاي گذشته مطلبي در رسانه هاي نوشتاري و فضاي مجازي مطرح و بصورت گسترده مورد نشر برخي از رسانه هاي حتي غير تخصصي صنعت خودرو قرار گرفت .در اينكه جامعه خبرنگاران كشور جزو قشر بسيار فهيم و پرتلاش و اكثرا متخصص در حوزه هاي خود هستند هيچ شكي وجود ندارد اين جامعه به زعم نگارنده كه از دور دستي بر آتش حوزه خبر و رسانه طي سالهاي گذشته دارم دغدغه اي جز اعتلاي نام كشور با ارائه اخبار و آمار و اطلاعات و شفاف سازي خبري ندارد .اما آنچه اينجانب را وادار كرد درمورد اتفاقات پيش آمده در جلسه رونمائي از دستاوردهاي جديد شركت ايران خودرو ديزل مطلبي ارائه كنم و واجب دانستم اين موارد را جهت روشن شدن اذهان عمومي به رشته تحرير دراورم اهميت وضعيت فعلي توليد واقعيتها و محدوديتهاي موجود است كه پس از توضيحات داده شده داوري  را بعهده مخاطب فهيم  (مصرف كنندگان و مرتبطين ) قرار ميدهم . در ابتداي اين مطلب اشاره به اين نكته مهم را واجب ميدانم كه هيچ فردي در كشور اعم از مسئولين و مديران محترم ارشد در دولت تا نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي و مديران صنعت خودرو سازي تحت هيچ شرايطي مصون از انتقاد نيستند و به گواه آنچه در رسانه هاي كشور در حال وقوع است همه دست اندر كاران اجرائي كشور در زير ذره بين بدنه كارشناسي و خبرنگاران كشور هستندو هيچ برخورد نسنجيده و ناشايستي با اين افراد قابل دفاع نبوده و نيست و شاهد اين جريان ساعتها برنامه انتقادي در صدا و سيما و گزارشات و مقالات كاملا انتقادي توسط كارشناسان حوزه رسانه (روزنامه ها و سايتهاي فضاي مجازي) ميباشد كه خبرنگاران بخش عمده اي از اين فعاليت قابل تحسين را بعهده دارند چه اگر نباشد انتقاد سازنده و منصفانه به نظر بنده توقع ايجاد رشد و توسعه در صنعت امري بسيار دور از ذهن و دست نيافتني خواهد بود .و البته عذر خواهي رسمي شركت ايران خودرو در سايت ايكو پرس نشان از سطح بالاي انتقادپذيري و حس مسئوليت و صداقت مديران ارشد اين مجموعه معظم توليدي  دارد چه در گذشته اصولا واژه عذرخواهي كه در فرهنگ بخش زيادي از كشورها بعنوان يك ارزش معنوي محسوب ميگردد از سوي مديران اجرائي كشور محلي از اعراب نداشت كه از اين منظر نيز اين حركت كاري بسيار قابل تحسين ميباشد .

و اما آنچه باعث رنجش جامعه خبرنگاري حوزه صنعت خودرو در اين مراسم گرديده بود به زعم اينجانب سوء تفاهمي بود كه عاملي جز برداشت ذهني شخصي يك فرد نداشته  كه در گزارشات اوليه دوستان خبرنگار به صحبتهاي اين شخص در مراسم اشاره شده بود كه البته به نظر نشان از عدم آگاهي اين فرد به حوزه رسانه و عدم درك متقابل شخصي به اين مهم  بازميگردد كه اطمينان دارم از سوي هيچ مسئولي نحوه ادبيات گفتاري او مورد تاييد نيست و نخواهد بود .اعتراض تعدادي از دوستان خبرنگار به جمله اولين كشنده اتومات و توضيح اينكه اين اولين كشنده اتومات كشور نيست و مسايل بعد از آن كه باعث بروز رنجش در بين اين دوستان گرديد .توضيح اينكه كار بسيار ساده اي است گشتي در فضاي مجازي حتي  توسط افراد غير متخصص و نتيجه كاملا مشخص خواهد بود كه اشاره به اولين كشنده اتومات ميتواند ايجاد ابهام در بين كارشناسان امر خصوصا اهالي حوزه خبر نمايد .به زعم اينجانب كه مطالب منتشر شده توسط اين دوستان را رصد كردم خود اين عزيزان نيز معترف بودند كه حتما دليلي داشته كه اين شركت از اين خودرو بعنوان اولين كشنده اتومات ياد كرده كه البته با توضيحاتي كاملا فني ميشد در اين مورد به توافقي در اين زمينه رسيد و اصلا ماجراي اولين و اخرين كشنده مد نظر عزيزان نبوده كه اين موضوع كاملا قابل توجيه و توضيح بوده و دوستان در ايران خودرو ديزل ميتوانستند به چند مورد اشاره كنندمانند اينكه  اولين كشنده اتومات بزرگترين خودرو ساز تجاري ايران و منطقه و … در هر حال انچه قابل توجيه نبوده نحوه برخورد يكي از كاركنان شركت بوده كه زمينه را براي انتقاد رفتاري از نوع برخورد مهيا كرده و اكثر كارشناسان صنعت خودرو نيز با نحوه اين برخورد مشكل داشته و اين موضوع قابل كتمان نيست وگرنه صرف اينكه اين كشنده اولين باشد يا نه عرض شد كه قابليت بحث و بررسي فني داشته و دارد.اما قسمت درد آور داستان اين سوء تفاهم به نظر نگارنده اين بود كه تمام انچه طي اين سالها توسط مديريت فعلي اين شركت صورت پذيرفته را در قبال رفتار شخصي يك فرد ناآگاه و شايد حتي مغرض  به باد انتقاد گرفته و كلا منكر زحمات اين افراد از مديران تا بدنه كارگري گرديم البته اينجانب به آندسته از انتقادهائي كه صورت فني نداشته و بشكل عجيبي مديران اين صنعت را خصوصا مديران ارشد گروه را هدف قرار داده معترض هستم وگرنه كه در زمينه نقد منصفانه فني هيچ مشكلي نداشته و خود نيز درصف منتقدين اين صنعت هستم اما نقد منصفانه با در نظر گرفتن واقعيتهاي موجود اين سالها و روزهاي كشور .

نگارنده باور دارد كه آمار در دسترس ترين و واقعي ترين الگو براي وزن كردن و اندازه گيري عملكرد مديران يك صنعت خصوصا صنعت خودرو ميباشد خصوصا آمار مقايسه اي بين سالها و ماهها و با عنايت به اينكه برخي شرايط در دوره هاي مورد مقايسه با يكديگر همسان نبوده و اصلا در مواردي شرايط زماني مقايسه به لحاظ محدوديتها از منظر هيچ كارشناس دلسوز و البته مطلع و آشنا به اين صنعت قابل قياس نيست و اين اهميت ماجرا را دو چندان ميكند .لازم بذكر است در اين رابطه بنده از آمار مراجع و حوزه هاي نظارتي خارج از اين خودرو سازان جهت تنوير افكار عمومي استفاده كرده و هيچ استفاده اي از گزارشات خود اين شركتها نكرده و فقط جهت روشن شدن افكار عمومي نسبت به اين كار اقدام كرده ام .

در نظر داشته باشيم كه طي سالهاي گذشته با توجه به عدم وجود تحريم با امضاي قرارداد برجام هيچ محدوديتي براي مديران آن دوره در زمينه توليد و انتقال فن آوري و واردات قطعه وجود نداشته ركود بخش بازار خودروهاي تجاري با توجه به مشكلات ناشي از تحريم و قيمتهاي نسبتا مناسب جهت خريد خودورهاي تجاري نيز در آن دوره قابل دسترس بوده  و بازار ارز از ثبات نسبي بلند مدت برخوردار بوده و ارزش پول ملي نيز طي سالهاي گذشته قبل از شروع تحريمهاي معروف شده به تحريم حداكثري در سطح قابل قبولي قرارداشته و در يك جمله محدوديت هاي شديد حاصل از تحريمهاي اين دو سه سال  اخير و پس از تحريمهاي ثانويه بهيچ عنوان وجود نداشته و مقايسه آماري بين اين دو بازه زماني قاعدتا بايد با وجود محدوديتهاي شديد ناشي از تحريمهاي جديد هيچ امكاني براي رشد و توسعه صنايع خصوصا صنعت خودرودر اين سالها  وجود نداشته باشد و از اين منظر اگرنسبت به سالهاي بدون تحريم هيچ پيشرفتي در اين حوزه نيز بوجود نيامده باشد .قابليت دفاع از طرف مديران وقت را دارد و مشكلات واقعي تحريمها و مسايل واردات و ارز و بي ثباتي و افزايش نرخ حاملهاي انرژي و حقوق  دستمزد و كليه هزينه هاي سربار مستقيم و غير مستقيم قاعدتا بايد جاي نفس كشيدن براي اين صنعت بجا نگذاشته باشد چه به اينكه شاهد رشد و پيشرفت در اين حوزه باشيم .اين مختصر به آنجهت عرض شد كه در ادامه با واقعيتهاي اماري خاصي كه در اين شركت بوجود آمده شرايط را بسنجيم .

شكستن ركوردهاي كمي و كيفي به گواه مبادي و مراجع مورد اعتماد با عنايت به حذف توليد وانت آريسان در اين سال اما مقايسه بين سالهاي ۱۴۰۰و ۱۳۹۹ نشان از رشد آماري قابل قبول در سال گذشته دارد. ورورد به حوزه توليد اتوبوس بين شهري با امضا قرار داد با شرگت زرين خودرو و استفاده از ظرفيتهاي اين شركت وابسته نظامي در سالهاي پيش رو كمك شاياني به سقاط اتوبوسهاي فرسوده و نوسازي اين ناوگان يكي ديگر از فعاليتهاي اين شركت در سال گذشته بوده .افزايش بيش از ۷۰درصدي در عمق داخلي سازي در سال  1400 كه طي اين سالها بيشترين عدد اين داخلي سازي در سالهاي بدون تحريم به ۳۲درصد نميرسيد .عدم ورود خودرو بصورت CBU (خودروي مونتاژشده) وواردات بصورت CKD(قطعات منفصله)كه نياز به كارگر ايراني جهت توليد و البته در اين بين شروع به داخلي سازي قطعات نيز ميتوان كرد .در اختيار گرفتن ۳۸درصد بازار خودرو ي تجاري در سال ۱۴۰۰كه ۶درصد از سال۹۹ هم بيشتر بوده .جهش كيفي چشمگير و قابل اعتنا با ۴ستاره كيفي براي اكثريت خودرو هاي توليدي شركت .افزايش رتبه نمايندگي هاي خدمات پس از فروش به رتبه هاي برتر كه باعث رضايت گسترده خريداران محصولات در شهرها و استانهاي عموما محروم گرديده .معرفي شش محصول جديد در حوزه مسافري و باري .توليد اتوبوس هاي برقي و امبولانسي و ميني بوس و وانتهاي پيكاپ سهم سبد محصولات و نياز داخلي را بطور چشمگيري پوشش داده .افزايش ميزان توليد در سال ۱۴۰۰كه در يازده ماه معادل ۶هزارو ۳۴۶ عدد توليد واقعي داشت .كه در مقايسه با سالهاي كذشته تا ۳درصد رشد را نشان ميدهد .با توجه به اينكه در سال ۱۴۰۰شاخص بورس عددمنفي ۲٫۱ را نشان ميداد اين شركت نرخ بازدهي ۱۰۷٫۵ را در بورس به ثبت رساند .و عبور از زيان دهي و ورود به مبحث سود دهي كه با افزايش نرخ توليد و فروش به وجود آمد و سود ناخالص ۸۵۰ميلياردي در سال ۹۹ در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۰ به بيش از ۹۹۰ميليارد رسيد و بعد از گذشت شش سال اين شركت توانست سود عملياني ۳۲۶ميلياردي را تجربه كند و در سال ۱۴۰۰در كمال تعجب ناظرين مالي و تنها طي شش ماه سود عملياتي معادل ۵۳۰ميليارد را بدست آورد و تا پايان سال ۱۴۰۰از سود ۱۰۰۰ميلياردي نيز عبور كردند .(آمار شامل عددهاي موجود در رسانه ها ميباشد و ميتواند درصدي تغيير داشته باشد)

اينها مختصري در حد حوصله مخاطب اين مقاله از اتفاقات بوجود آمده بود كه تنها سطح كوچكي از آنچه واقعيت بوده را در زمينه رشد و توسعه با وجود محدوديتهاي پرشمار بيان ميكند ونكته حائز اهميت و مهم ديگر در اين زمينه رضايت كاركنان اين شركت از عملكرد مديريت ارشد اين مجموعه وتبديل شدن به  يكي از برترين شركتها در زمينه ارتقا سطح درآمدي و كمكهاي نقدي و جنسي به كاركنان شركت به واقع صاحب ركوردي خيره كننده در زمينه رضايت شغلي كاركنانش شده كه اين مهم تاثير بسزائي در روند رو به رشد محصولات و ايجاد همدلي و وفاق در حوزه اين شركت گرديده

همه آنچه در بالا تحت عنوان رشد كيفي و كمي اين شركت آورده شد  حامل يك نكته بود .ضمن تاكيد دوباره بر اين موضوع كه تحت هيچ شرايطي ادبيات افراد در مواجه با ارباب رسانه و جرايد نبايد زباني تلخ و بدور از نزاكت فني و حرفه اي باشد .اما گناه يك فرد هركسي ميخواهد باشد هم تفاوتي ندارد نبايد باعث ناديده گرفتن تمام تلاشها و جديتهاي خستگي ناپذيرمديران لايق و كاركنان از حوزه كارشناسي تا  كارگري كه انصافا در زمان تحريم اجازه ندادند اهداف تحريم كنندگان كه نابودي كامل صنعت اين كشور بود محقق گردد .چه اگر نبود درايت و ديد فني و تجربه صنعتي اين مديران كه براحتي ميتوانستند درپناه وجود  تحريم هاي واقعي و كمرشكن اسوده باشند  و گناه همه بي تد بيريها و عدم آشنائي يا ضعف شخصيتي خود را به گردن تحريمها انداخته و نيازي نيز به پاسخگوئي و تلاش نداشته باشند كه بودند بسياري از اين دسته مديران در كذشته اين صنعت .

اميد است همگي در تلاشي متحد ايراني آباد و در خور شان ايراني بسازيم  

  • نویسنده : كارشناس صنعت خودرو سعيد خلج