. مردمان اين منطقه هزاران سال است در كنار رود كر به شغل شريف كشاورزي و دامداري مشغول بوده اند. کشاورزان این منطقه علیرغم اینکه بر اساس قانون دارای حقابه كشاورزي میباشند اما در سالیان متمادی از هیچ توزیع مناسب و عادلانه اي از آب سد درود زن برخوردار نبودهاند. عملا اين منطقه، مخصوصا مناطق مياني (تقريبا از سلطان شهر) و پايين دست از اوايل دهه هشتاد با عدم تخصيص آب مورد نياز كشاورزي زمين هاي حاصلخيز را تبديل به بيابان و مردمان پرتلاش، عزتمند و انقلابي اين منطقه را آواره شهر شيراز نمودند. اين كشاورزان زبردست، در بهترين حالت جهت گذران زندگي به كارگري ساختماني مشغول شدند و روستا ها خالي از جوانان و سكنه شدند.
این منطقه علیرغم مزیتهای فراوان در تولید محصولات کشاورزی، گردشگری، صنايع دستي داراي قابلیت اتصال شمال فارس به جنوب استان (در حال حاضر رانندگان وسایط نقلیه بزرگ از مسیر پاسارگاد- کربال خود را از طريق جاده هاي روستايي به سروستان مي رسانند و به جاي آمدن به شيراز، حدود دو ساعت در زمان صرفهجویی میکنند) را نيز دارد اما کماکان دچار بیلطفی و کم مهری مسئولین قرار دارد.
به مسئولین ازجمله نمايندگان شريف استان، استانداری فارس، سازمان جهاد کشاورزی فارس، منابع طبيعی، شرکت سهامی آب منطقهای فارس و سایر سازمانهای مرتبط استانی و شهرستانی پیشنهاد میشود قبل از ایجاد بحرانهای امنیتی در برنامههایی بهصورت ضربالاجل و کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت به حل مشکلات این مردم بزرگوار و متدین بپردازند. درواقع به مدیران عزیز پیشنهاد میشود که از مشکلات دوریکنید قبل از اینکه برای حل آن جامعه هزینههای زیادی را متحمل شود. بهطور موردی به چند مورد آن اشاره میکنم: بهصورت ضربالاجل و بر اساس آنچه که در رسانههای داخلی و متأسفانه در رسانههای خارجی انعکاس داشت مسئولین تلاش نمایند که به یاری کشاورزان بیایند و آن بخش از مزارع کشاورزی که نیازمند آخرین آب برای آبیاری مزارع گندم و جو میباشد(مخصوصاً در مناطق زراعی سلطان شهر و پاییندست آن ) را به هر شکل ممکن تأمین کنند(حتی با در اختیار گذاشتن آب بهصورت تانکر و دادن سوبسید در تأمین آب موردنیاز کشاورزان). تا انشا الله هم بخشي از تأمین گندم استان دچار مشکل نشود و هم دسترنج کشاورزان به ثمر بنشیند. اگرچه قبل از وقوع این بحران جا داشت مسئولین امر قبل از آزادسازی آب بدون برنامهریزی، ابتدا به ساکنین و کشاورزان فکر میکردند و بعد از مطمئن شدن از شرایط بارشی مناسب تصمیمات سرنوشتساز را میگرفتند.
بهصورت میانمدت و بلندمدت اما بهسرعت، انتقال صحیح آب سد درود زن با کمترین هدر رفت را در دستور كار خود قرار دهند بطوریکه، حقابه مردمان دشت کربال را محترم بشمارند و در کنار صرفهجویی بالای مصرف آب در کشاورزی، کشت و زراعت منطقه را به سمت کشت با آبیاری قطرهای و گلخانهای هدایت کنند(به نظر مي رسد بعد از دو دهه صبر، شكيبايي و آوارگي كشاورزان شريف، زمان عمل مديران فرا رسيده است). احداث بزرگراه ترانزیتی شمال به جنوب در این منطقه میتواند نقش مؤثری در اقتصاد کشور و فارس و نیز مردمان این منطقه و سایر مناطق همجوار ایفا نماید. احداث کارخانههایی با محوریت صنایع تبدیلی میتواند نقش مؤثری در اشتغال کل منطقه و نیز افزایش تولید استان داشته باشد.توجه بلندمدت به ایجاد مناطق گردشگری در منطقه و استفاده از ظرفیتهای بوم گردی. بستر سازي رشد و رونق صنايع دستي مانند توليد انواع گليم و فرش. به مسئولين توصيه مي شود در هر منطقه تمركز را بر توليد چند كالاي مشخص قرار دهند تا با شناخته شدن آن منطقه به عنوان توليد كننده مثلا فرش از صرفه هاي اقتصادي آن استفاده كامل شود (در استان تبريز روستاهايي هستند كه مثلا به توليد جوراب شهرت پيدا كردند لذا به راحتي متقاضيان جوراب بازار توليدكنندگان خود را پيدا خواهند كرد).
در پايان اگرچه بررسي مشكلات و پيدا كردن راه حل ها نيازمند كار مطالعاتي است اما زمان را نبايد از دست داد. بدون شک اگر بهجای اینکه به کشاورزان منطقه دشت کربال بهعنوان یک مشکل نگاه شود، به شكل فرصت به آنها توجه شود شاهد نتايج ارزشمندي از جمله ايجاد رشد و رونق در منطقه خواهيم بود. خاطر نشان مي شود امروز كشاورزان منطقه بحران زده كربال بیشتر ازآنچه كه نیازمند همدردی شما عزیزان باشند از شما عزيزان انتظار ارائه طرحهای کاربردی و برنامه محور را دارند. انشا الله با تصمیمات بهموقع مسئولین استان فارس بار دیگر شاهد همدلی مسئولین با مردم در آستانه انتخابات و نیز ایجاد فضای امید در بین خانوارها و جوانان منطقه کربال باشیم.
دکتر هاشم زارع
اقتصاددان و عضو هيات علمي دانشگاه
و تحلیلگر مسائل اقتصادی
Wednesday, 15 May , 2024