امید کلمه‌ای که این روزها شاید در ظاهر به کمرنگ‌ترین حالت خود رسیده باشد و این امر را می‌توان از افزایش مهاجرت‌ها با کشورهای مختلف و خروج میلیاردها دلار به بهانه خرید ملک در کشور همسایه به وضوح مشاهده کرد.

موناربیعیان/ براساس تحقیقات ال.تابا و سوتره روانشناسان اجتماعی فرانسه می گویند که اصولا کسانی که مهاجرت می کنند آدم های با هوشی هستند چرا که تعریف هوش از دیدگاه روانشناسان افرادی که قدرت توانایی و انتباق با محیط را داشته باشند و مکان زندگی که نا امن است را تغییر می دهند اینگونه جوانان با هوش هستند.

مهاجرت ها ادامه خواهد داشت و مسوولین به جای اینکه طرح های جوان سازی جمعیت بدهند نگذارند جوانان ما از کشور بروند و فضای جامعه را برای امنیت شغلی و مسکن تامین کنند این ینازهای اولیه هر انسانی است که اگر در کشور تامین شود جوان دیگر فکر رفتن نخواهد کرد این عدم مهاجرت به عملکر مسوولین بستگی دارد چرا که جوان امروزی می بیند و درک می کند

شهروندان می گویند

 یکی از شهروندان که قصد مهاجرت به یکی از کشورهای همسایه را داشته است به خبرنگار ما گفت :این روزها شیوع کرونا و فشارهای اقتصادی و عدم توازن درآمد با مخارج زندگی و فقدان نشاط و شادی لازم در جامعه، متهمان اصلی کاهش «امید» در کشور ماست. چندی پیش مقام معظم رهبری، با احساس خطر از خروج نخبگان از ایران فرمودند: «ما مهاجرفرستی و اینکه عناصری در بعضی دانشگاه‌ها، جوان نخبه را از آینده مأیوس، و او را به ترک میهن تشویق می‌کنند، صریحاً خیانت به کشور و دشمنی با آن است و دوستی با آن جوان هم نیست.» و همین امر مسئولیت دولت جدید را برای تزریق امید، شادی در کنار رفع مشکلات اقتصادی پررنگ‌تر می‌کند. طبق آمارها از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ حدودا ۵۰۰ هزار نفر به تعداد مهاجران ایرانی اضافه شده است. در واقع به‌طور متوسط، هر ساله ۵۰ هزار نفر از شهروندان ایرانی مهاجرت کرده‌اند! بخش مهمی از این مهاجرت، طی همین چند سال اخیر اتفاق افتاده است. در واقع می‌توان گفت که سیل مهاجرت در ایران، در یکی دو سال اخیر به سونامی مهاجرت تغییر پیدا کرده است و دلیل اصلی آن کاهش امید به آینده در کشوری است که به «مرز پرگهر» شهرت دارد. با این حال برای بررسی این مشکلات با مجید ابهری، آسیب‌شناس گفت‌وگویی انجام داده که حاوی نکات قابل تاملی است.

دیگر شهروند ایرانی درخصوص علت مهاجرتش به خبرنگار ما گفت: گرانی و افزایش تورم به‌طور روزانه و ساعتی باعث شده، که اکثریت جامعه در محاصره اخبار تلخ و اندوه ناک قرار بگیرند. افزایش قیمت دلار و سکه که هیچ ارتباطی به بسیاری از جمعیت‌ کشور ندارد، اما دلیل اصلی و تنش‌زا در ناامیدی به حساب می‌آید که دائم در حال پراکنش در سطح جوامع است.   همان‌طور که اشاره کــردید، فراوانی اخبار ناامید کننده همچون افزایش قیمت‌ها و… مردم را محاصره کرده و روحیه آنها را در مواجهه با روند صبوری کاهش داده است. مثلا این روزها یکی از امیدواری‌های مردم، همین مذاکرات است که در اروپا و برای برجام جریان دارد و بسیاری امید دارند که توافق برد- برد صورت بگیرد و تاثیری در آینده آنها داشته باشد. نظر شما در این رابطه چیست؟ بله، کاملا این موضوع درست است، در روزهایی که ما در محاصر اخبار بد هستیم، اخبار مرگ و میر بر اثر کرونا، سیل، زلزله و همچنین اخبار گرانی کالا و اقلام خوراکی در کنار اختلاس‌های چند هزار میلیاردی، امید مردم را به صدها کیلومتر آن‌طرف‌تر ایران برده تا شاید گشایشی در آینده و در موضوع برجام رخ دهد. عدم تحقق وعده مسئولان و دولتمردان موجب کاهش و به صفر رسیدن اعتماد اجتماعی در بسیاری از افراد جامعه شده و این همان مصداق اخبار بد است. عدم تحقق وعده‌های مسئولان سابق کشور باعث شده که بسیاری از افراد اعتماد خود را به اخبار امیدوار کننده که این روزها شنیده می‌شود، از دست بدهند. مشاهده می‌کنیم که بخش اعظمی از ناامیدی در جامعه به سوی دولتمردان باز می‌گردد، چراکه آن همه وعده‌های گذشته تحقق نیافته است.

یکی دیگر از شهروندان مهاجر به ترکیه اظهارداشت: ابعاد مشکلات اقتصادی و کاهش امید در جامعه را در روابط خانوادگی و جامعه چگونه ارزیابی می‌کنید؟‌ امروزه وجود شکاف‌های اقتصادی میان دو قشر ضعیف و غنی، سبب شده که اقشار متوسط از جامعه ایرانی حذف شوند و کشور به دو قطبی اقشار فقیر با جمعیت حداکثری و جمعیت غنی (حداقلی) تقسیم بندی شود. در این شرایط وقتی که یک جوان می‌بیند یک فرد هم‌سن و سال او سوار برخودروی چند میلیارد تومانی است و او توانایی تهیه یک دوچرخه یا موتور سیکلت را ندارد، چه انگیزه‌ای برای رفتن به سرکاری دارد که حقوق ماهیانه او کمتر از سه میلیون‌تومان است. در نگاهی به آمار خودکشی و اعتیاد، نیز این اعداد و ارقام، بیانگر این حقیقت تلخ است که افرادی که گرایش به اینگونه رفتارها پیدا می‌کنند با زمینه اصلی ناامیدی روبه‌رو بوده‌اند که این افکار مخرب در آنها رشد پیدا کرده است. در حال حاضر بسیاری از افراد جامعه ما برای تامین مایحتاج زندگی خود دارای دو تا سه شغل هستند که این امر سبب می‌شود که آنها وقتی برای در کنار خانواده بودن و رفتن به تفریح نداشته باشند. این افراد توانایی برای گفت و شنود با فرزندان و همسر خود ندارند و فقط می‌خواهند بخوابند که فردا صبح زود در سرکار خود حاضر باشند. مادر خانواده در صف‌های مختلف به دنبال اقلام مختلف است، بنابراین فرزندان اجبار دارند که به بازی‌های رایانه‌ای و اینترنتی پناه ببرند.

امان الله قرایی مقدم: آینده روشنی وجود ندارد

امان الله قرائی مقدم، جامعه شناس درخصوص علت مهاجرت جوان به کشورهای دیگر به خبرنگار ما گفت: جوان می بینید و میشنود وقتی نماینده مجلس با صراحت در صدا و سیما اعلام می کند هرکس عینک دودی می زند از کشور برود و یا اینکه در صدا و سیما مجریان با آب و تاب از اینکه جوانان از ایران بروند چه می شوند گفت و عامل دیگر اقتصاد و بیکاری است که در جامعه بیداد می کند و تا وقتی که این نابسامانی اقتصادی ادامه دار داشته باشد و آینده را نا مطمئن می بینند بنابراین مهاجرت می کنند.

وی در ادامه اظهارداشت:جوان ایرانی آینده روشنی نمی بینند وقتی که جوان می بیند که امنیت در مسکن و کار وجود ندارد و فضا مسموم است و جوانان ترجیح می دهند که از کشور بروند.

هرکس مهاجرت کند باهوش است

این جامعه شناس در بخش دیگر مصاحبه خود از دید روانشناسی مهاجرت را می گوید: براساس تحقیقات ال.تابا و سوتره روانشناسان اجتماعی فرانسه می گویند که اصولا کسانی که مهاجرت می کنند آدم های با هوشی هستند چرا که تعریف هوش از دیدگاه روانشناسان افرادی که قدرت توانایی و انتباق با محیط را داشته باشند و مکان زندگی که نا امن است را تغییر می دهند اینگونه جوانان با هوش هستند.

وی در ادامه بیان کرد: اینگونه جوانان باهوش هستند چرا که اول از روستا به شهر و بعد به کلانشهرها وبعد از کشور خارج می شوند.

جوانان به دنبال فضا سازی و زندگی مساعد می روند

امان الله قرایی مقدم در ادامه از فضای نامناسب اجتماعی گفت: در حال حاضر زندگی جوانان در جامعه نامناسب است و جوانان چشم اندازی از آینده نمی بینند چرا که بیکاری، ناامیدی، نابسامانی اقتصادی و فقر  ازبین نمی رود بلکه بیشتر از گذشته می شود بنابراین ترجیح می دهند که از کشور خارج شوند.

مهندسین ،پزشکان، تخبگان،اساتید هم ایران را ترک می کنند

وی در ادامه بیان کرد: در حال حاضر افرادی که کار دارند هم از کشور میروند چرا که آب و هوای اجتماعی را مساعد نمی بینند و اقتصاد کشور براساس اجتماع رشد خواهد کرد و وقتی جوانان می بینند که مهندسین ،پزشکان، تخبگان،اساتید و نخبگان ایران را ترک می کنند بنابراین ترجیح می دهند که کشور را ترک کنند.

این جامعه شناس اظهارداشت: چشم اندازی که رسانه های خارجی برای جوانان ترسیم می کنند جوان را برای رفتن آماده می سازد حتی شده با پای پیاده جوان ترجیح می دهد که برود جوان امروزی نیاز به فضا دارد نیاز دارد جامعه او را درک کند.

وی در ادامه اظهارداشت: مقصد جوانان ما به ترکیه و قبرس است در صورتی که در گذشته مردمان این کشورها برای حصور در ایران سرو دست می شکانند حتی در قدیم مثالی می زدند که خر از قبرس می آورند یا طرف از خر قبرسی کمتر می فهمد اما در حال حاضر مردم ما به این کشورها می روند چرا که فضای اجتماعی مناسبی دارند کم مانده که ایرانی ها افغانستان را نیز آباد کنند چرا که حضور متخصیصن در هر کشوری باعث آبادی آن کشور می شود و مهاجرت حتی کارگران نیز اقتصاد آن کشور را آباد خواهد کرد نکته ای که به آن توجهی نمی شود.

امان الله قرائی مقدم در پایان اظهارداشت: این مهاجرت ها ادامه خواهد داشت و مسوولین به جای اینکه طرح های جوان سازی جمعیت بدهند نگذارند جوانان ما از کشور بروند و فضای جامعه را برای امنیت شغلی و مسکن تامین کنند این ینازهای اولیه هر انسانی است که اگر در کشور تامین شود جوان دیگر فکر رفتن نخواهد کرد این عدم مهاجرت به عملکر مسوولین بستگی دارد چرا که جوان امروزی می بیند و درک می کند