برخلاف بسیاری از کشورهای دنیا، ایران با رکود، تورم، سرمایه گذاری و رشد اقتصادی منفی و یا پایین، حجم بالای فقر و نابرابری مواجه است. دولت و ملتی فقیر دارد. مردم از دولت انتظار دارند و دولت نیز ناتوان از این امر به فکر جبران کسری بودجه خویش است. امری که زندگی در ایران را در مسیر پبچیده ای قرار داده است.

به یاد دارم یکی از اساتید نقل می کرد که در یک سمینار در امریکا استیگلیتز برنده نوبل در اقتصاد، سخنرانی کرد. سپس به دنبال وی، کشیشی سخنرانی کرد. کشیش از ضرورت توجه به رشد اقتصادی سخن گفت و استیگلیتز از ضرورت عدالت. از نظر برخی از مخاطبان، اگر این دو جابجا صحبت می کردند مناسب تر بود. به راستی رسالت یک روحانی و یا نهاد دینی در قبال معضلات اقتصادی مانند تورم, بیکاری, کاهش رشد و سرمایه گذاری چیست؟ گاه برخی اظهار نظرهای مقام های روحانی یا نهادهای دینی بی شباهت به آن کشیش نیست.

به نظر می رسد نهاد روحانیت جهت پاسداری و ترویج ارزشهای دینی به طور کلی و در حوزه های اجتماعی و اقتصادی به طور خاص نسبت به فقر و نابرابری ناموجه و آسیب های اجتماعی با نگاهی تحلیلی باید حساسیت داشته باشد.  انتظار این نیست که عالمان دینی راه حلی برای کاهش تورم و بیکاری ارائه دهند. انتظار از دانشمندان علوم اجتماعی و اقتصادی است که به تحلیل و توصیه به.سیاستگذار اقدام کنند و البته سیاستگذار نیز گوش شنوا و اراده ای بر انجام داشته باشد. از نهاد روحانیت توقع این است که وقتی برنامه پنج ساله و یا بودجه سالانه و مواردی مانند آن توسط دولت ارائه میشود از منظر تاثیر این لوایح بر فقر, نابرابری, حقوق انسانی حساسیت نشان دهند. بر این اساس دولتمردان و یا سایرین نیز باید هدف خود را از دیدار با بزرگان دینی مطابق با رسالت آنان تعریف کنند. از این رو سخنان اخیر ریاست محترم جمهور در دیدار با بزرگان دینی و وزیر اقتصاد با برخی از روحانیون و توقع ارائه طریق، انتظاری خارج از رسالت این نهاد دینی است. عدم پاسخ صریح بزرگان دینی به این درخواست, این.نهاد را از موضع مطالبه گری به جایگاه پاسخگو بودن تغییر خواهد داد.

اظهار نظر یک فرد روحانی در مباحثی مانند تفکیک و ادغام وزارتخانه ها، مباحث تخصصی اقتصادی که راه حلهای علمی می طلبد، تغییر نظام آموزشی و جزئیاتی مانند تغییر مشق شب به شکلی دیگر، چگونگی توافق با جهان و امثال آن، مانند دیگر شهروندان است و از آنجایی که این گونه جلسات به اعتبار جایگاه دینی این بزرگان انجام میشود طبیعی است که سخن گفتن از همان جایگاه و رسالت زیبنده تر است.

  • نویسنده : دكتر يوسفي ؛ دانشيار دانشگاه مفيد