سال ۱۴۰۱ از سوی مقام معظم رهبری به‌عنوان سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامیده شده است. این نامگذاری همزمان، اهمیت تولید و ضرورت تولید مبتنی بر دانش و منجر به اشتغال‌آفرینی را خاطرنشان می‌سازد. شهرها در زمانی نه چندان دور مکان اصلی تولید صنعتی بودند، اما با تغییرات صورت‌گرفته در اقتصاد جهانی، دگرگونی ساختاری در نظام و سازوکارهای تولید و بروز دغدغه‌های محیط‌زیستی، بسیاری از صنایع و رسته‌های تولیدی درون‌شهری مزیت‌های سنتی خود را از دست داده و دچار تعطیلی شده یا به خارج از شهرها منتقل شدند و مکان آنها در شهرها به عرصه‌های ناکارآمد و رهاشده تبدیل شد.

مونا رمضانپور/ همزمان با تحولات گفته‌شده و به‌ویژه در ۳ دهه گذشته، اصول نوین حاکم بر مناسبات اقتصاد جهانی از یک‌سو و تحولات دانشی و فناورانه از سوی دیگر، چشم‌اندازی را ترسیم کرده‌اند که در آن، کسب‌وکارهای نوآورانه و فعالیت‌های دانش‌بنیان عهده‌دار اصلی نظام تولید و توزیع خواهند بود؛ موضوعی که در چند دهه اخیر صورت واقعیت پیدا کرده و شهرهای برتر در رده‌بندی جهانی از میزبانان اصلی فعالیت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شوند. در حوزه توسعه شهری نیز، بازتوسعه این عرصه‌ها یکی از مهم‌ترین سیاست‌ها و برنامه‌های رویکرد متأخر بازآفرینی شهری به شمار می‌رود و با توجه به ماهیت چندوجهی و درهم‌تنیدگی ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی در این رویکرد، اقتصاد شهری، اشتغال و فرایندهای فعالیتی و معیشتی که به شهرها حیات، رونق و سرزندگی می‌بخشند، مورد توجه قرار می‌گیرد.

در نتیجه، استقبال از استارت‌آپ‌ها (شرکت‌های کارآفرینی نوپا) و کسب‌وکارهای خلاق و دانش‌بنیان و بهره‌برداری از ظرفیت‌های مولد آن‌ها به یکی از رویکردهای اصلی بازآفرینی شهری تبدیل شده و احیای عرصه‌های ناکارآمد (بازآفرینی فضا) با جایگزینی شیوه‌های معیشتی و تولیدی گذشته (بازآفرینی محتوای فضا) پیوند خورده است.

کسب و کار و تولید گلوگاه توسعه کشورهای در حال توسعه است

نماینده بروجن در مجلس شورای اسلامی درباره میزان موثر بودن قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار گفت: تلاش مجلس در تصویب قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار این بود که دیوان سالاری گسترده اداری در فرایند اعطای مجوز آن از بین برود.

 حجت الاسلام جعفری بروجنی در ادامه خاطرنشان کرد: بر اساس آماری که از سوی وزارت اقتصاد ارائه شده است میزان استقبال دستگاه ها و پیوستن به سامانه الکترونیکی صدور مجوزهای کسب و کار قابل توجه بوده است. ولی باز هم برخی دستگاه‌ها به این سمت و سو نرفتند.

 این نماینده مجلس یازدهم ادامه داد: کشور در حال توسعه گلوگاه توسعه آن تسهیل در صدور مجوزهای کسب و کار است. اینکه یک تولیدکننده یک کارآفرین یک الی دو سال زمان برای گرفتن مجوز صادر کند و در مواردی حتی این مسئله به ۷ و ۸ سال هم می رسد فاجعه آمیز است. مصوبه مجلس هم برای رفع همین مشکلات بود.

 این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: دولت هم به شدت دنبال اجرای قانون تسهیل فضای کسب و کار است. با اجرای این قانون کسی که بخواهد اقدام به تولید و راه اندازی شغلی بکند نیاز ندارد که از هفت خان  تو در تو  و خسته کننده گرفتن مجوزها را رد کند.

حجت الاسلام جعفری بروجنی گفت: وقتی بتوانیم به کارآفرین و سرمایه‌گذاران مجوز و تسهیلات مختلف بدهیم خود به خود باعث سرمایه‌گذاری در بخش تولید می‌شود که در پی آن اشتغال برای جوانان فراهم می شود. ما در حوزه مجوزهای کسب و کار واقعا هفت خوان را روبروی سرمایه‌گذار و کارآفرین داشتیم که باعث اشتغال کمتر می‌شد.

جعفری بروجنی با بیان اینکه این مسائل نرخ بیکاری ما را بالا برده است ادامه داد: اگر این قانون اجرایی شود باعث تسهیل سرمایه‌گذاری بیشتر و اشتغال بیشتر خواهد شد.

وی گفت: این قانون و الکترونیکی شدن صدور مجوز ها زمان را نیز به میزان فوق‌العاده‌ای کاهش خواهد داد.

دانش بنیان کردن صنایع نیازمند کار تیمی و برنامه ریزی ساختاری است

طی سال های گذشته شعار سال بر محور تولید بر این این مهم تاکید داشت که تنها راه نجات کشور از وابستگی و تحریم تولید است. سال ۱۴۰۱ نیز بر همین نام توسط مقام معظم رهبری نام گذاری شد اما یک مولفه اساسی یعنی« دانش بنیان» بودن تولید  در این شعار وجود داشت که نیازمند توجه ویژه برای رسیدن به قله است که بخش تولید به آن نیازمند است.

شرکت های دانش بنیان از دهه ۸۰ که کار خود را در فضای تحقیقاتی و تولیدی کشور شروع کردند راه پرفراز و نشیبی را در این مسیر با آزمون و خطاهای مختلفی را پیمودند. توجه به تولید دانش بنیان نافی واردات نیست اما نهی از وارداتی است که توان تولید در داخل کشور وجود دارد.

دانش بنیان کردن صنایع یکی از اصلی ترین دغدغه هایی است که در سال های گذشته همواره بخش تصمیم گیری و تصمیم سازی کشور به آن توجه داشته است اما دلایل مختلفاز جمله مهجوریت تحقیق، مافیای واردات و برخی دلایل ریز و درشت دیگر این مهم را به محاق برده است. اکنون زمان ان رسیده تا تولید کشور پوست اندازی کند و دلالی حرفه ای که بر این بخش در بخش ئاردات چمبره زده به کار خود پایان دهد. در عین شرکت های دانش بنیان نیز بعد از یک دهه تحقیق و آزمون و خطا اکنون زمانی است که باید خود را اثبات کنند.

در این خصوص عضو کمیسیون انرژی مجلس به «آفتاب یزد» می گوید:لاید برای ایجاد یک رابطه بین بخش دانش بنیان و صنایع و حل مشکلات این بخش ها ساختاری طراحی شود و در این ساختار مصادیق به درستی مشخص و بیان شود.باید برای حل مشکلات این دو بخش و ایجاد بهینه این ارتباط قدرت ریسک پذیری و از همه مهمتر تحمل برخی از سختی ها در این راه نیز هر دو بخش داشته باشند.

هادی بیگی نژاد، نماینده ملایر در مجلس شورای اسلامی همچنین افزود: به طور کلی دانش بنیان ها دو بخش هستند، بخشی که واقعا دانش بنیان و دلسوز کشور و البته کمک حال صنایع هستند. بخش دیگری هم که اصطلاحا با نام دانش بنیان کلاهبرداری می کنند. یعنی ادعای تولید می کنند، بعد قطعه و یا هر چیزی که مورد نیاز صنایع است را وارد می کنند و با بسته بندی دااخل به فروش می رسانند. در این بخش حتی شرایط به گونه ای می شود که شرکت خارجی با آرم این شرکت دانش بنیان تولید می کند! این روند سبب بی اعتمادی صنایع به تولیدات دانش بنیان می شود که برای رفع این مشکلات باید قطعا دست کار شویم.

این نماینده مجلس شورای اسلامی در خصوص این که می توانیم صنایع را دانش بنیان کنیمف نیز بیان کرد: مشکلات در بخش صنیاع و دانش بنیان ها دو طرفه است. یعنی برخی مشکلات در شرکت های دانش بنیان و تولیداتشان هست و برخی نیز در صنایع که باید هر دوبخش نسبت به رفع این مسائل اقدام کنند تا اعتمادی دو طرفه ایجاد شود.

بیگی نژاد در ادامه اضافه کرد: من مثال ساده ای در این خصوص می زنم. بخش خودرو نمونه ای از صنایع در کشور ماست که دچار مشکلات زیادی است که نیاز به سیتسم سازی و پلاس کردن قطعات دارد. به عنوان مثال در بخش برق خودرو یک بخش گستره ای است و شامل قسمت های مختلف می شود ممکن است ما در تولید قطعه موفق باشیم اما در سیستم سازی نتوانیم خوب پیش برویم. در این شرایط باید ببینم چقدر می توانیم از توان داخل و چقدر از توان خارج و چقدر نیز از توان مشترک داخل و خارج از کشور بهره ببریمف که بررسی این مساله نیازمند تیم سازی است ولو تشکیل تیم های مختلف اما با یک سر تیم واحد. یعنی ما یک مدیریت کلان در این بخش نیازمندیم تا گره ها را پیدا و سپس به رفع ان اقدام کند.در این شرایط می توانیم ادعا کنیم که خودرو را دانش بنیان کرده ایم. این در همه بخش ها باید ایجاد شود.

وی افزود: بعد از این مسله جایگاه دانش بنیان مشخص می شود و باید به مرحله زمان بنید برویم. یعنی به دانش بنیان برای تامین قطعه و یا تولید مواد اولیه زمان بدهیم. چرا که زمان در تولید بسیار حائز اهمیت است. اگر در زمان مورد نظر سفارسش تامین نشد باید باز یک تیم نظارتی این مساله را بررسی کند و به رفع ان بپردازد. این گونه می توانیم یک ارتباط درست و مدیریت شده و کلان بین صنایع و دانش بنیان ها برقرار کنیم.