برنامه توسعه باید توانمندی پیش بینی ۵ سال آتی را داشته باشد. حجم بی ثباتی کشور در فروش نفت، بودجه و ای اف تی اف و… از یک سو و حجم هزینه‌های کشور و تورم از سوی دیگر، حتی برای شش ماه آینده قابل پیش بینی نیست. حتی نمی‌دانیم مذاکرات برجامی به کجا خواهد رسید و اگر به جایی برسد، قیمت نفت، طلا و … چه میزان خواهد شد.

در بخش مقدمه برنامه هفتم توسعه اشاره شده که برنامه‌های پیشین از قدرت اجرایی قابل قبولی برخوردار نبودند، اما برنامه فعلی کاملا کارشناسی شده و قدرت اجرایی دارد. این اظهارات در شرایطی مطرح شده که با نگاهی به اعداد و ارقام ذکر شده در برنامه هفتم، متوجه می‌شویم بسیاری از بخش‌های برنامه، قدرت اجرایی چندانی ندارند مانند رشد اقتصادی و رشد اشتغال و…. .

برنامه هفتم غیرقابل اجرا

مرتضی افقه، اقتصاددان درخصوص برنامه هفتم به خبرنگار ما گفت: درباره برنامه هفتم توسعه باید گفت دولت دلایل به نتیجه نرسیدن برنامه های پیشن را دنبال می کرد ، طبق اظهارات مسوولین ذی ربط از جمله رییس سازمان برنامه و بودجه و نمایندگان مجلس تمام شش برنامه گذشته فقط  30 درصد اهداف برنامه ها محقق شده است با توجه به اینکه برنامه ها در شرایط عادی نوشته شده بود یعنی نه تحریم وجود داشته نه ای اف تی اف نه مشکلات مرودات بانکی و… تازه در دوره های قبل بالاترین درآمد نفتی را داشته ایم با تمام این شرایط مساعد برنامه های پیشین طبق ادعای مسوولین ذی ربط فقط حدود سی درصد محقق شده است و برنامه هفتم معلوم نیست با چه امکاناتی نوشته شده است چرا که اهداف جاه طلبان و بلند پروازانه در این برنامه هفتم گنجانده شده  به طور مثال رشد ۸ درصدی صادرات و ایجاد یک میلیون شغل در سال وعده هایی که نشانه ای از تحقق در آن ها وجود ندارد.

مرتضی افقه گفت: متاسفانه دولت فعلی به اقتصاد دستوری معتقد است. این در حالی است که چنین طرز فکری نه قابل قبول است نه انجام شدنی. نمی‌توان با دستور دادن یک اقتصاد پویا ایجاد کرد. در همان بخش مقدمه برنامه هفتم توسعه اشاره شده که برنامه‌های پیشین از قدرت اجرایی قابل قبولی برخوردار نبودند، اما برنامه فعلی کاملا کارشناسی شده و قدرت اجرایی دارد. این اظهارات در شرایطی مطرح شده که با نگاهی به اعداد و ارقام ذکر شده در برنامه هفتم، متوجه می‌شویم بسیاری از بخش‌های برنامه، قدرت اجرایی چندانی ندارند. وعده‌های غیرقابل اجرا، سرمایه اجتماعی دولت را که مردم هستند دستخوش ریزش می‌کند. برخی از اعداد و ارقام ذکر شده در این برنامه به حدی از واقعیت دور هستند که حتی فردی که تحصیلات تخصصی ندارد، عدم قابلیت اجرای این اعداد را تشخیص می‌دهد. حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود، باید مشکل FATF نیز برای بهبود مبادلات تجاری حل شود. با فرض حل شدن این مشکلات، به یک تیم اقتصادی حرفه‌ای برای حل مشکلات موجود، نیاز داریم. در سال‌های قبل از ۹۷ که با این حجم تحریم‌ها رو به رو نبودیم در موفقیت طرح ها، اقبال بالایی نداشتیم، چه برسد به شرایط کنونی. مشکل ما موانع متعدد سر راه تولید و تولید کننده و صادرات و واردات است. در یک برنامه توسعه موفق باید بین ابزار و اهداف همخوانی وجود داشته باشد. این همان حلقه مفقوده‌ای است که ما نداریم

وی در ادامه افزود: شرایط داخلی موجود یعنی ثبات سیاسی ، ثبات مدیریتی، ثبات قوانینی و نه مراودات خارجی به ما اجازه نمی دهد که ۵ تا ۶ ماه آینده را پیش بینی کنیم چه برسد دراین بی ثباتی داخلی و خارجی برنامه ای برای ۵ سال آینده تعیین کرد.

در صورت عدم تحقق برنامه هفتم سرمایه اجتماعی را نابود می شود

این اقتصاددان در خصوص تحقق وعده های برنامه هفتم نیز گفت: دولت انگار عادت کرده است به دادن وعده به مردم شاید هدف روانشناسایی پشت این وعده ها است یا تصور می کنند که این وعده ها می تواند بر اقتصاد تاثیر مثبت بگذارد اما آیا فکر کردند عدم تحقق این وعده ها مانند یکی ، دوسال پیش انتخاباتی است و درصورت عدم تحقق وعده ها طرفداران دولت دچار ریزش می شود و شاید هم فکر کردند با این مختصر سرمایه اجتماعی باقی مانده ناشی از بی تدبیری های گذشته همین مختصر را هم با عدم تحقق وعده ها اگر از دست بدهند.

وی در ادامه از مدیریت برنامه پنج ساله گفت:  برنامه پنج ساله در کشوری نوشته می شود که ثبات داخلی و خارجی دارد و می تواند به طور نسبی اقتصاد را پیش بینی کند و نیروی انسانی با کفایت و کارآمد وجود دارد در حال حاضر کشور ما هیچکدام از این شرایط را ندارد و در کنار این ها تحریم هم هستیم وبا چالش های متفاوت برقی و آبی هم رو به رو هستیم بنابراین پیش بینی برای سه الی چهار ماه آینده هم دشوار است چه برسد برای پنج سال.

وی  در پایان گفت: به اعتقاد من بهترین روش، تمرکز روی برنامه‌های بودجه یک ساله است. ایران با انبوه مشکلات داخلی و تحریم‌ها و مسائل بین المللی رو به رو است، بنابراین هدف گذاری‌های ۵ ساله، کار قابل انجامی به نظر نمی‌رسد و برنامه هفتم توسعه مصداقی از موضوع است. برنامه توسعه باید توانمندی پیش بینی ۵ سال آتی را داشته باشد. حجم بی ثباتی کشور در فروش نفت، بودجه و جی بی تی از یک سو و حجم هزینه‌های کشور و تورم از سوی دیگر، حتی برای شش ماه آینده قابل پیش بینی نیست. حتی نمی‌دانیم مذاکرات برجامی به کجا خواهد رسید و اگر به جایی برسد، قیمت نفت، طلا و … چه میزان خواهد شد. بر همین اساس معتقدم بهتر است برای برنامه‌ریزی در بازه‌های زمانی کوتاه متمرکز باشیم. دولت، یک مصرف کننده بزرگ است و حتی بودجه یک ساله دولت هر سال ترمیم و بازنگری می‌شود، بنابراین چطور می‌توانیم انتظار موفقیت برنامه ۵ ساله را داشته باشیم.

به گزارش خبرنگار ما؛ برای رسیدن به تحقق برنامه توسعه نظرات کارشناسان بسیار مهم است و باید به کمک کارشناسان و اقتصاددانان این برنامه را اجرایی کرد در صورتی که بدون کارشناسی این برنامه اجرایی نخواهد شد.