مونا ربیعیان- کامران عبدلی، معاون حفاظت و پیشگیری از حریق سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با بیان اینکه از میان ساختمان های درمانی بازدید شده در پایتخت، بیش از ۱۵۰ ساختمان ناایمن و پرخطر هستند، اظهار داشته است: «درباره ایمنی در مراکز درمانی پایتخت، درچند سال اخیر ۷۰۲ مرکز درمانی شامل بیمارستانها، کلینیک ها و مراکز دیگر پزشکی و بهداشتی شناسایی و برای آنها دستورالعمل ایمنی و آتش نشانی صادر شده است لیکن علی رغم پیگیری و اخطار برای تک تک آنها هنوز پیشرفت اجرایی دستورالعمل ایمنی بسیار کند و نگران کننده است.»

البته این بار اولی نیست که یک مقام سازمان آتش نشانی درخصوص تامین نشدن ایمنی و حفاظت فنی بیمارستان ها هشدار می دهد. در گذشته وقتی ساختمان کلینیک سینا اطهر در تهران دچار انفجار شد گزارش هایی درباره غیرایمن بودن محل انفجار منتشر شد که متاسفانه محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در یک گفتگوی رسانه ای در پاسخ به اینکه آیا گزارشی درباره ناایمن بودن ساختمان کلینیک سینا اطهر واقع در خیابان شریعتی تهران داشته‌ اید، گفت: «شهرداری تهران برای شناسایی ساختمان‌ های غیرایمن در تهران فعالیت‌ هایی دارد اما تا کنون گزارشی درباره غیرایمن بودن ساختمان این کلینیک به دست ‌شورای شهر تهران نرسیده است.»

بیمارستان های دولتی در مظان اتهام هستند

یک کارشناس حوزه سلامت و مدیریت بحران شهری درباره انتشار خبرها پیرامون مراکز پزشکی درمانی پرخطر در تهران، گفت: آمار منتشرشده تنها نوک کوه یخ است و به مراتب تعداد ساختمان ها و بناهای ناایمن بیشتر است. ضمن اینکه ساختمان های پرخطر تنها مختص پایتخت نیست و بناهای مراکز بهداشتی و درمانی و پزشکی در سطح کشور تاییدیه ایمنی ندارند و هر لحظه امکان اینکه حادثه ای از نوع پلاسکو یا کلینیک سینا اطهر اتفاق افتد وجود دارد.

محمدرضا محبوب فر در گفتگو با خبرنگار «اقتصاد پویا» افزود: از تعداد ساختمان های پزشکی و درمانی ناایمن که در نقاط شهری و روستایی کشور مورد شناسایی قرار گرفته اند، اکثرا دولتی و وابسته به وزارت بهداشت و درمان، سازمان تامین اجتماعی و نهادها و ادارات دولتی بوده اند و علیرغم اینکه برای آنها دستورالعمل ایمنی و آتش نشانی صادر شده است و پرونده آن ها تحت پیگیری است و اخطارهای متعدد برای تک تک آنها ارسال شده است، هنوز پیشرفت اجرایی دستورالعمل ها و مقررات ایمنی و حفاظت فنی گزارش نشده است و اجرای قوانین ایمنی و بهداشت محیط کار بسیار کند و نگران کننده است یا اینکه نسبت به قوانین و اخطارهای صادره بی توجهی می شود و گوش شنوایی وجود ندارد.

هیچ بیمارستانی در سطح کشور تاییدیه ایمنی ندارد

عضو مجامع علمی سلامت ایرانبا بیان اینکه در حال حاضر وقتی گفته می شود ساختمان های بیمارستان ها و کلینیک ها و مراکز پزشکی درمانی پرخطر هستند به معنای رعایت نشدن قوانین ایمنی و حفاظت فنی در این واحدها است، تاکید کرد: هیچ بیمارستانی در سطح کشور تاییدیه ایمنی ندارد و بیماران و همراهان آن ها و کارکنان بیمارستان ها و کادر بهداشتی و درمانی هر لحظه که می گذرد بیشتر در معرض خطر هستند و هر اتفاقی مانند انفجار در اثر فرسودگی و مستهلک شدن و غیرفنی و غیراستاندارد بودن تاسیسات برق و گاز و آب و ریزش و رانش ساختمان ممکن است.

وی اضافه کرد: اکنون بحران های آب و محیط زیستی در شهرهای کشور باعث فرونشست و رانش زمین در بیش از ۸۰ درصد پهنه جغرافیایی ایران شده است و فرونشست به قدری پیشرفت کرده است که این روزها هیچ نقطه شهری در امان از ریزش بناها و ساختمان های مسکونی و تجاری و اداری نیست و بر همین اساس دیوار بسیاری از ساختمان هایبیمارستان ها در مناطقی مثل اصفهان، یزد، تهران و کرج، ترک برداشته است و مردم را تهدید می کند.

محبوب فر با اشاره به اینکه ساختمان ها و بناهای مراکز بیمارستانی و درمانی دولتی فعلا در معرض تهدید ایمنی هستند، ادامه داد: بسیاری از ساختمان های خصوصی و غیردولتی یا از قبل مجوزهای ایمنی و حفاظت فنی را دریافت کرده اند و یا اینکه پس از شناسایی در حال بهسازی و تعمیر بخش های پرخطر و ناایمن خود هستند.

قصور و قانون شکنی نسبت به دریافت تاییدیه ایمنی

این کارشناس حوزه بهداشت و سلامت اضافه کرد: سازمان آتش نشانی در مناطق شهری و نه در مناطق روستایی و شهرهای کوچک و کم جمعیت به وظایف خود عمل می کند و ساختمان های فرسوده و قدیمی پزشکی و درمانی و بیمارستانی را شناسایی می کند و برای آن ها اخطارهای متعدد و پی در پی صادر و ارسال می کند، اما متاسفانه دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی وابسته به وزارت بهداشت و درمان و همچنین سازمان تامین اجتماعی و سایر نهادهایی که متولی و ناظر این بیمارستان ها و کلینیک ها هستند بی توجه بوده و علیرغم اینکه خود متولی و تامین کننده سلامت و بهداشت و ایمنی جامعه هستند، قصور و قانون شکنی می کنند و اقدامی برای اصلاح رویه ها و اقدامات کنترلی و حفاظتی به منظور پیشگیری از وقوع حوادث مرگ بار انجام نمی دهند و نسبت به دریافت تاییدیه ایمنی اقدام نمی کنند.

نیروهای بهداشتی، تهدید و تطمیع به سکوت می شوند

وی تصریح کرد: تمامی بیمارستان ها و مراکز درمانی بستری و سرپایی مانند کلینیک ها و مراکز بهداشتی و درمانی موظف به استخدام و حضور دو نیروی بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای با تخصص ایمنی و بهداشت و محیط زیست هستند تا نسبت به نظارت عالیه بر ایمنی و بهداشت محیط کار و تکمیل چک لیست های ایمنی، بهداشت و محیط زیست اقدام کنند. این در حالی است که بارها خود من شاهد بوده ام که پرسنل بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای همواره نسبت به رعایت نشدن ایمنی و بهداشت و حفاظت فنی در ساختمان ها و تاسیسات بیمارستان ها گله و شکایت داشته اند اما متاسفانه به جای پرداختن به رفع نواقص ایمنی در چنین محیط هایی یا نیروهای بهداشتی را تهدید و تطمیع به سکوت می کنند یا آن ها را اخراج می کنند و نیروهای دست نشانده و مطیع را جایگزین می کنند.

تفاوت رفتار نسبت به واکسیناسیون اجباری و ایمن شدن بیمارستان ها

محبوب فر تاکید کرد: وزارت بهداشت و درمان این روزها به اسم سلامت عمومی جامعه خیلی مصر و پیگیر واکسیناسیون اجباری است و علی رغم اینکه واکسیناسیون باید اقناعی باشد و بگیر و ببند و تهدید و اخراج در کار نباشد، بر اقدامات خود اصرار می ورزد تا ۱۰۰ درصد جامعه ایمنی جمعی پیدا کنند. حال سوال من این است که چرا وزارت بهداشت و درمان به عنوان متولی و مسئول سلامت و بهداشت و درمان جامعه چنین پیگیری و بگیر و ببندی را برای زیرمجموعه های بیمارستانی و اورژانسی و کلینیکی خود جهت ایمن شدن و جلوگیری از وقوع حوادث حتمی به کار نمی گیرد؟!

وضعیت جامعه متفاوت از گذشته است، باید تا دیر نشده اقدام کرد

این کارشناس مخاطرات محیطی در ادامه اظهار داشت: هر لحظه امکان تکرار فجایع و حوادثی از قبیل پلاسکو، کلینیک سینا اطهر و سانحه تصادف اهواز – خرمشهر وجود دارد. حتی این حوادث مانند پلاسکو و مورد اخیر یعنی کارگران جانباخته در سانحه تصادف اهواز – خرمشهر تبعات امنیتی و سیاسی برای نظام و کشور به دنبال داشته است. لذا با توجه به فرونشست و فروچاله ها و به تبع آن وقوع زلزله های مکرر ۴ ریشتری به بالا در شهرهای آسیب دیده و سست بودن ساختمان ها و بناها، مشکلات معیشتی و اقتصادی جامعه و استرس ها و اضطراب حاصل از آن و حواس پرتی پیدا کردن جامعه و همچنین مشکلات بیماری کرونا مانند عوارض داروها و واکسن ها و بعضا ایجاد عارضه فراموشی برای مردم، دیگر نمی توان مانند گذشته رفتار و عمل کرد و جامعه را نسبت به پیامدهای رعایت نکردن ایمنی و حفاظت فنی رها نمود.

طرح ویژه دستگاه قضا برای بیمارستان های ناایمن کشور

محمدرضا محبوب فر در پایان گفت: سایر سازمان ها مانند آتش نشانی و ادارات کار استان ها و شهرستان ها بارها تذکر داده اند اما شاهد تغییر رفتار مدیران بیمارستان ها و مراکز پزشکی و درمانی دولتی در خصوص رعایت مقررات و قوانین ایمنی و حفاظت فنی نمی باشیم. در این صورت با توجه به اینکه زنگ خطر ناایمن بودن سازه های پزشکی و درمانی کشور به صدا درآمده است و به اخطارها توجه نمی شود، باید طرح ویژه دستگاه قضا برای بیمارستان ها و مراکز پزشکی و درمانی فرسوده و قدیمی و ناایمن جهت ورود دستگاه قضا به پرونده چنین مکان هایی با قید فوریت در دستور کار قرار گیرد و به همین منظور، شعبات ویژه در دادگستری های استان ها و شهرستان ها با به کار گیری قاضی های متخصص و کارشناس در زمینه مدیریت بحران شهری، مخاطرات محیطی و ایمنی و حفاظت فنی تشکیل گردد. گفتنی است؛ اکنون صفحات پرونده های خاطیان دولتی به علت اخطارها و هشدارها و ضرب العجل های سازمان هایی مثل آتش نشانی و ادارات کار به قدری پرحجم شده است که دیگر هیچ قصور و تعللی در رسیدگی به آن ها نزد دستگاه قضا پذیرفتنی نیست.