ضرورت اصلاح نظام مالیاتی همیشه در جامعه احساس می‌شده است، اما تاکنون به دلایل مختلفی از انجام این کار طفره رفته‌اند. با این حال افزایش ۶۲ درصدی سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه ۱۴۰۱ نوید اهتمام دولت سیزدهم به رفع ایرادات نظام مالیاتی و به سرانجام رساندن برنامه اصلاح آن را می‌دهد.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی ضمن بیان اینکه درآمدهای مالیاتی در سال گذشته کمتر از نصف مزایا و حقوق اجتناب ناپذیر شاغلین بازنشسته کشور بوده است، اعلام کرد: اکنون میزان فرار مالیاتی موجود در کشور ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است که ۵۰ درصد فرارمالیاتی و مابقی ناشی از اجتناب مالیاتی است.

برآورد میزان دقیق فعالیت‌های ناسالم اقتصادی بسیار دشوار است و برآوردهایی که در مطالعات مختلف از مفاهیمی چون اقتصاد سیاه، اقتصاد پنهان، فرار مالیاتی و قاچاق ارائه می‌شود، به دلایل مختلف با خطای کلی همراه است و قابل اتکا نیست.

با استفاده از مالیات بر مجموع درآمد می‌توان به آمارهای مربوط به درآمد سرمایه و آمارهای درآمد کار مثل حقوق، دستمزد، مزایا، تامین اجتماعی دسترسی پیدا کرد که این امر از لحاظ ایجاد برابری در ساختار مالیاتی تاثیرگذار است. گستردگی منابع مالیاتی از دیگر مزایای قانون مالیات بر مجموع درآمد است و این امکان را برای سیاست‌گذار فراهم می‌کند که بتواند حجم بیشتری از مالیات را با هزینه کمتر و تحت سازوکاری عادلانه از افراد اخذ کند.