ایران یک دهه است که با تحریم ظالمانه درگیر است. به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس, در حالیکه میانگین نرخ رشد اقتصادی ایران در دو دهه 1370 و 80, حدود 5 درصد بوده است اما میانگین نرخ رشد اقتصادی کشور در دهه 90 تقریبا صفر بوده است و این در حالی است که جمعیت با نرخ 1.2 درصد رشد داشته و از 75 میلیون نفر در سال 1390 به حدود 83 میلیون در سال 99 رسیده است. در نتیجه سطح رفاه جامعه به شدت کاهش یافته, درآمد سرانه سال 98 نسبت به سال 90, 34 درصد کاهش یافت یعنی یک سوم قدرت خرید جامعه از بین رفته و مردم فقیرتر شدند.

مساله چیست؟ هر چند منکر خدمات ارزشمند کلیه دولت های پس از انقلاب نیستم؛ اما لازم می دانم یادآوری کنم که نگاهی به شعارهای ربع قرن اخیر رئیسان محترم جمهور نشان می دهد که:

دون شک، انواع سرمایه ها نقش مهمی در فرایند تولید و رشد اقتصادی دارند. این سرمایه ها را می توان براساس توجه تاریخی اقتصاددانان، به پنج دسته سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی، سرمایه نمادین، و سرمایه مذهبی دسته بندی کرد. درباره این سرمایه ها به دو مطلب مهم باید توجه کرد: فرایند شکل گیری این سرمایه ها، و فرایند تاثیرگذاری آنها بر تولید و متغیرهای اقتصادی. فرایند تاثیرگذاری اینها بر متغیرهای اقتصادی مهم بوده و در واقع به چارچوب نهادی موجود در جامعه وابسته است. در طول سالیان متمادی این سرمایه ها در اقتصاد ایران به شدت انباشت شده اند؛ اما تاثیرچندانی بر تولید و رشد نداشته اند.

این روزها واقعاً حال روزنامه های غیردولتی خوب نیست و ایام سختی را می‌گذرانند زیرا قیمت کاغذ طی ۵ سال گذشته بیش از ۱۰ برابر و تنها در یک سال اخیر دو برابر افزایش یافته است!

مهم ترین انتقاداتی که به دولت حسن روحانی وارد بود گرانی و تورم افسارگسیخته ای بود که در ماه های پایانی دولت دوازدهم به وضعیت بحرانی رسیده بود.

حذف ارز 4200 اواسط سال 1398 مطرح اما در دولت رئیسی به صورت جدی تری دنبال شده است. البته دولت دوازدهم به مرور بسیاری از کالاها را از فهرست دریافت این ارز خارج کرد. بر این اساس تعداد کالاهای مشمول ارز دولتی از 25 قلم به 6 یا 7 قلم کالا کاهش یافته است. با این وجوداین حذف ارز دولتی و واردات کالاهای اساسی با قیمت بازار آزاد موافقان و مخالفان جدی دارد چرا که هر کدام از طرفین دلایل مهمی را ارائه می‌کنند.

این روزها کرونا رو به فراموشی رفته است بیماری که از سال 98 وارد کشور شد اما با تاخیر اعلام گردید از این سو کنترل این بیماری از دست مسوولین خارج شد.

کاهش روزافزون فعالیت‌های تولیدی در کشور و در مقابل، افزایش سودهای ناشی از فعالیت‌‌های اقتصادی نامولد، شرایط نامساعدی را برای فعالیت ‌های تولیدی فراهم کرده است. عوامل بسیاری در ایجاد بستر مناسب برای انجام فعالیت‌ های نامولد نقش دارند، ازجمله می ‌توان به فقدان سیستم‌ های اطلاعاتی در بازارهای بورس و ارز و طلا، وجود رانت و فساد در دستگاه ‌های دولتی برای انحصار واردات، افزایش قیمت مسکن و زمین بیشتر از نرخ تورم و بالا بودن سود سپرده‌ های بانکی، اشاره کرد. این مشکلات در کشورهای توسعه ‌یافته از روش ‌های مختلفی کنترل و مهار شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها سیاست‌ های مالیاتی است که همه جوانب را برای انجام فعالیت نامولد پوشش می‌دهد.

وارد کردن کالاهای اساسی با نرخ دولتی و فروش آن با نرخ آزاد یکی از مهم ترین چالش های امروز اقتصاد ایران است. از زمانی که دولت تصمیم گرفت کالاهای اساسی به نرخ 4200تومانی وارد شود موقعیت برای سواستفاده برخی فراهم شد تا به واسطه آن سودهای هنگفتی به جیب بزنند.این اتفاق نیز پیامدهای ناگواری از جمله آشفتگی بازارارز به وجود آورده است.

مصرف ارزی در ایران کاهش پیدا کرده است و ارز عمدتا برای مصارف واردات کالاهای مصرفی و واسطه ای استفاده می شود؛ یعنی اگر مثلا کالاهای واسطه‌ای وارد کشور نشود تولید کاهش می‌یابد چراکه دیگر نمی‌توانیم کارخانه احداث کنیم یا به سمت تعمیر کارخانه‌ها برویم. به‌طور مثال دولت مجبور است کنجاله وارد کند برای اینکه کنجاله در مرغداری‌ها برای تولید مرغ استفاده می‌شود. همچنین نمی‌توانیم واردات تجهیزات پزشکی و دارو را بیش از این محدود کنیم. پس دولت باید تمام توانش را برای تامین ارز بگذارد.